Love Teaching / Μιλώντας για την απώλεια στα παιδιά μέσα από βιβλία / 24 Ιουλίου 2020

Η Κατερίνα Ασλάνη, Συμβουλευτική Ψυχολόγος, MSc, μας απαντά στο ερώτημα : «Πρέπει να μιλάμε στα παιδιά για τον θάνατο;». Και η απάντηση είναι μία : Πρέπει να μιλάμε από πολύ νωρίς και να ψάχνουμε αφορμές ή να ‘δημιουργούμε’ ευκαιρίες για να εισάγουμε στις συζητήσεις μας με τα παιδιά τις έννοιες της αρχής και του τέλους, την γνώση ότι όλοι και όλα κάποτε πεθαίνουν, δημιουργώντας έτσι χώρο για να γεννηθεί κάτι καινούργιο. Καλό θα ήταν τέτοιες συζητήσεις να γίνονται πριν συμβεί κάποιο επώδυνο γεγονός στην οικογένεια, για να μπορούμε να μιλάμε και να απαντάμε σε πιθανά ερωτήματα των παιδιών χωρίς την συναισθηματική φόρτιση που αναπόφευκτα υπάρχει όταν βιώνουμε μια απώλεια.

Ανάλογα με την ηλικία τους τα παιδιά έχουν και διαφορετικές αντιλήψεις για τον θάνατο.

Μέχρι τα 4-5 περίπου χρόνια, τα παιδιά δεν αντιλαμβάνονται τον θάνατο ως ένα οριστικό και αμετάκλητο γεγονός. Τον θεωρούν ως ένα είδος προσωρινού αποχωρισμού, όπου το άτομο που πέθανε έχει απλά ‘φύγει’ για λίγο και πως κάποια στιγμή θα επιστρέψει και θα μπορέσουν να το ξαναδούν, ή πως θα μπορέσουν τα ίδια να πάνε να το βρουν.

Από τα 5 μέχρι και τα 9 τους χρόνια, τα παιδιά αρχίζουν σιγά σιγά να αντιλαμβάνονται την οριστικότητα και την καθολικότητα του θανάτου. Η επαφή τους με την τηλεόραση, τα παραμύθια που διαβάζουν, τα παιχνίδια που παίζουν, όλα αυτά τα φέρνουν πιο κοντά στην ιδέα του θανάτου, όμως και πάλι δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι η πραγματικότητα του θανάτου θα μπορούσε να αφορά και την δική τους ζωή, την δική τους οικογένεια.

Από τα 9-10 χρόνια μέχρι και την εφηβεία, τα παιδιά μπορούν πια να αντιληφθούν πλήρως την οριστικότητα του θανάτου και πως ο θάνατος αποτελεί ένα γεγονός που αφορά και τα ίδια.

Στα βιβλία για παιδιά ζουν μερικές από τις καλύτερες προσεγγίσεις του θανάτου. Στην Ελλάδα το θέμα ήταν, όχι απλά ταμπού, αλλά “βαρύ”, “καταθλιπτικό” και “μη εμπορικό”.

Το δικό τους ταξίδι

Το βότσαλο που προκάλεσε εξαίρετους ομόκεντρους κύκλους στα ήσυχα νερά της ελληνικής παραγωγής ήταν «Το δικό τους ταξίδι» (2014) της Αργυρώς Πιπίνη με την εξαίρετη εικονογράφηση της Μαριλένας Μελισσηνού, βιβλίο που ξεχώρισε στα εγχώρια βραβεία, αλλά κυρίως αγαπήθηκε πολύ από το κοινό, καθώς συγκίνησε δίχως κλισέ μελοδραματισμούς και άνοιξε αυθεντικούς τρόπους στην αντιμετώπιση της απώλειας.

Δύο αδέλφια, ο Κοσμάς και η Λουκία, που έχουν μια ιδιαίτερη σχέση με τον παππού τους ο καθένας, βιώνουν τις μικρές, ακατανόητες γι αυτούς, αλλαγές στη συμπεριφορά του καθώς εκείνος γερνάει.
Κι όταν πια πεθαίνει, ξέρουν βαθιά μέσα τους πως η αγάπη του θα τους συντροφεύει για πάντα.
Μια ιστορία για τη δύναμη της μνήμης, για όσους μας ακολουθούν στα όνειρά μας, για τον χρόνο που τρέχοντας σκοντάφτει σε αγαπημένες στιγμές.

Το βιβλίο απέσπασε το Βραβείο Αναγνώστη το 2015 για την κατηγορία Εικονογραφημένο Βιβλίο για Παιδιά, καθώς και Τιμητική Διάκριση White Ravens 2015.

Πηγή:

https://loveteachiing.com/2020/07/24/thanatos-apwleia-penthos-vivlia/to-diko-tous-taxidi