Το ταξίδι ενηλικίωσης της Δάφνης Οικονόμου

Ο Νίκος Βατόπουλος για το βιβλίο της Δάφνης Οικονόμου «Στο 81»

Πλησιάζοντας, με άλλα μάτια πια, την πολυκατοικία στη γωνία Τσακάλωφ και Ηρακλείτου, προσπάθησα να φανταστώ στη θέση της το νεοκλασικό αρχοντικό που είχα «γνωρίσει» μέσα από το αυτοβιογραφικό βιβλίο της Δάφνης Οικονόμου και που μου είχε χαρίσει ένα μεγάλο ταξίδι μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου στα χρόνια του ’40 και του ’50. Το βιβλίο, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Καλειδοσκόπιο», στην πρωτότυπη αγγλική εκδοχή με τίτλο «81 Cadogan Square» και στην ελληνική μετάφραση από την Αθηνά Κακούρη με τίτλο «Στο 81», το έχω ακόμη στο μυαλό μου, καθώς αυτή η μαρτυρία ενηλικίωσης της Δάφνης Οικονόμου είναι παράλληλα και το συναρπαστικό διαβατήριο μιας ολόκληρης γενιάς στον μεταπολεμικό κόσμο που άλλαζε.

Η Δάφνη Οικονόμου, γνωστή για τη μεγάλη και άξια κάθε σεβασμού κοινωνική προσφορά της ως ιδρύτριας, μαζί με τον σύζυγό της, Κώστα, της Εταιρείας Προστασίας Σπαστικών, είναι επίσης γνωστή για το χάρισμά της να γράφει. Η πρώτη αυτοβιογραφία της για τα παιδικά χρόνια στην Ινδία (όπου δούλευε ο πατέρας της τα τελευταία χρόνια της Βρετανικής Αυτοκρατορίας) είχε κυκλοφορήσει από την «Ωκεανίδα» με τίτλο «Saturday’s Child» και λίγα χρόνια μετά κυκλοφόρησαν και τα ποιήματά της από το «Καλειδοσκόπιο». Αλλά το «81 Cadogan Square» είναι το καινούργιο ταξίδι, αυτό που όχι μόνο εστιάζει στις σκέψεις της μικρής Δάφνης έτσι όπως μεγάλωνε ανάμεσα στην Αθήνα και το Λονδίνο, αλλά φέρνει μπροστά ένα καλειδοσκόπιο προσώπων, τόπων και καταστάσεων που αναπαριστούν με τρόπο συγκινητικά αυθεντικό τον κόσμο του 1945-1955. Υπάρχει ένα κοίτασμα γνώσης και εμπειρίας.

Αυτό που κάνει το «81» ένα βιβλίο ξεχωριστό είναι η αβίαστη αφήγηση, ζυγισμένη με χιούμορ και υψηλή αισθητική. Με έκανε να σκεφτώ πόσο πολύ έχει αλλάξει ο κόσμος από τότε, με τα καλά και τα κακά του, αλλά αυτό που η Δάφνη Οικονόμου μεταδίδει πέρα από την οικογενειακή της ιστορία, είναι το κοίταγμα του κόσμου με την καθαρή ματιά ενός παιδιού, που μεγάλωνε στο Λονδίνο, με την υπέρκομψη μητέρα, μακριά από τον πατέρα, που είχε ξαναπαντρευτεί, αλλά μακριά και από τη γιαγιά και τον παππού που έμεναν στο ωραίο σπίτι της Τσακάλωφ, αυτό που ο Ανδρέας Βουρλούμης είχε ζωγραφίσει τόσο αισθαντικά. Μακριά και από τα αγαπημένα ξαδέλφια και τους φίλους. Αλλά νέοι φίλοι έρχονται στη ζωή όπως και νέες απρόσμενες φιλίες γεννιούνται στο 81 Cadogan Square. Συναρπαστικές και διασκεδαστικές, οι αφηγήσεις για τα διάσημα πρόσωπα που συνθέτουν τον γαλαξία του βιβλίου... Τζίνα Μπαχάουερ, Γιάννης Τσαρούχης, Δημήτρης Χορν, Μιχάλης Κακογιάννης, Αμαλία και Αλεξάντερ Φλέμινγκ, Γιώργος Σεφέρης, Χρήστος Λαμπράκης και τόσοι ακόμη που έρχονται στη ζωή της μικρής Δάφνης που μεγαλώνει.

Αλλά πέρα από μία αφήγηση συγκινητική και ατμοσφαιρική, το βιβλίο της Δάφνης Οικονόμου εξυφαίνει σχέσεις και σκιαγραφεί όλους τους κλυδωνισμούς ανάμεσα στον κόσμο των εφήβων και τον κόσμο των ενηλίκων με έναν τρόπο που δίνει πολλές αφορμές για εμβάθυνση και συζήτηση. Παράλληλα, είναι ένα βιβλίο που μιλάει για τη χαρά της ζωής, τα ωραία βιβλία, τους πλούσιους ψυχικά ανθρώπους, τις τέχνες και τα ταξίδια, την αξία της προσμονής και τη μοναδική εμπειρία του να μεγαλώνεις με τη ζωή να σε περιμένει...

Πλησιάζοντας, με άλλα μάτια πια, την πολυκατοικία στη γωνία Τσακάλωφ και Ηρακλείτου, προσπάθησα να φανταστώ στη θέση της το νεοκλασικό αρχοντικό που είχα «γνωρίσει» μέσα από το αυτοβιογραφικό βιβλίο της Δάφνης Οικονόμου και που μου είχε χαρίσει ένα μεγάλο ταξίδι μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου στα χρόνια του ’40 και του ’50. Το βιβλίο, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Καλειδοσκόπιο», στην πρωτότυπη αγγλική εκδοχή με τίτλο «81 Cadogan Square» και στην ελληνική μετάφραση από την Αθηνά Κακούρη με τίτλο «Στο 81», το έχω ακόμη στο μυαλό μου, καθώς αυτή η μαρτυρία ενηλικίωσης της Δάφνης Οικονόμου είναι παράλληλα και το συναρπαστικό διαβατήριο μιας ολόκληρης γενιάς στον μεταπολεμικό κόσμο που άλλαζε.

Η Δάφνη Οικονόμου, γνωστή για τη μεγάλη και άξια κάθε σεβασμού κοινωνική προσφορά της ως ιδρύτριας, μαζί με τον σύζυγό της, Κώστα, της Εταιρείας Προστασίας Σπαστικών, είναι επίσης γνωστή για το χάρισμά της να γράφει. Η πρώτη αυτοβιογραφία της για τα παιδικά χρόνια στην Ινδία (όπου δούλευε ο πατέρας της τα τελευταία χρόνια της Βρετανικής Αυτοκρατορίας) είχε κυκλοφορήσει από την «Ωκεανίδα» με τίτλο «Saturday’s Child» και λίγα χρόνια μετά κυκλοφόρησαν και τα ποιήματά της από το «Καλειδοσκόπιο». Αλλά το «81 Cadogan Square» είναι το καινούργιο ταξίδι, αυτό που όχι μόνο εστιάζει στις σκέψεις της μικρής Δάφνης έτσι όπως μεγάλωνε ανάμεσα στην Αθήνα και το Λονδίνο, αλλά φέρνει μπροστά ένα καλειδοσκόπιο προσώπων, τόπων και καταστάσεων που αναπαριστούν με τρόπο συγκινητικά αυθεντικό τον κόσμο του 1945-1955. Υπάρχει ένα κοίτασμα γνώσης και εμπειρίας.

Αυτό που κάνει το «81» ένα βιβλίο ξεχωριστό είναι η αβίαστη αφήγηση, ζυγισμένη με χιούμορ και υψηλή αισθητική. Με έκανε να σκεφτώ πόσο πολύ έχει αλλάξει ο κόσμος από τότε, με τα καλά και τα κακά του, αλλά αυτό που η Δάφνη Οικονόμου μεταδίδει πέρα από την οικογενειακή της ιστορία, είναι το κοίταγμα του κόσμου με την καθαρή ματιά ενός παιδιού, που μεγάλωνε στο Λονδίνο, με την υπέρκομψη μητέρα, μακριά από τον πατέρα, που είχε ξαναπαντρευτεί, αλλά μακριά και από τη γιαγιά και τον παππού που έμεναν στο ωραίο σπίτι της Τσακάλωφ, αυτό που ο Ανδρέας Βουρλούμης είχε ζωγραφίσει τόσο αισθαντικά. Μακριά και από τα αγαπημένα ξαδέλφια και τους φίλους. Αλλά νέοι φίλοι έρχονται στη ζωή όπως και νέες απρόσμενες φιλίες γεννιούνται στο 81 Cadogan Square. Συναρπαστικές και διασκεδαστικές, οι αφηγήσεις για τα διάσημα πρόσωπα που συνθέτουν τον γαλαξία του βιβλίου... Τζίνα Μπαχάουερ, Γιάννης Τσαρούχης, Δημήτρης Χορν, Μιχάλης Κακογιάννης, Αμαλία και Αλεξάντερ Φλέμινγκ, Γιώργος Σεφέρης, Χρήστος Λαμπράκης και τόσοι ακόμη που έρχονται στη ζωή της μικρής Δάφνης που μεγαλώνει.

Αλλά πέρα από μία αφήγηση συγκινητική και ατμοσφαιρική, το βιβλίο της Δάφνης Οικονόμου εξυφαίνει σχέσεις και σκιαγραφεί όλους τους κλυδωνισμούς ανάμεσα στον κόσμο των εφήβων και τον κόσμο των ενηλίκων με έναν τρόπο που δίνει πολλές αφορμές για εμβάθυνση και συζήτηση. Παράλληλα, είναι ένα βιβλίο που μιλάει για τη χαρά της ζωής, τα ωραία βιβλία, τους πλούσιους ψυχικά ανθρώπους, τις τέχνες και τα ταξίδια, την αξία της προσμονής και τη μοναδική εμπειρία του να μεγαλώνεις με τη ζωή να σε περιμένει...

 Εφημερίδα "Η Καθημερινή" (16/09/2017)