Η Τέχνη της Αφήγησης Λαϊκών Παραμυθιών

Ιστορίες και στοχασμοί γύρω από την παιδική ηλικία

             Η Τέχνη της Αφήγησης Λαϊκών Παραμυθιών

                Μερικές σκέψεις από τη μεριά του Δασκάλου

Πάντα νοιώθω «λιγότερη» από το ρόλο που πάω να παίξω.

Τελικά, δάσκαλος γίνεσαι μέσα στην ίδια τη διαδικασία μετάδοσης αυτού που γνωρίζεις.

Και τι γνωρίζεις;

Γνωρίζεις καλά ότι οι άνθρωποι έχουμε μια τεράστια απορία απέναντι στο γεγονός ζωή που συντελείται γύρω μας και μέσα μας και μας ξεπερνάει.

Δρόμο παίρνουμε και δρόμο αφήνουμε… να ψάξουμε, να ψηλαφίσουμε ή άλλοτε να καταλάβουμε, να κυριαρχήσουμε γιατί μας τρώει και η αγωνία μπας και πεθάνουμε….

Ένας τρόπος αντιπαράθεσης στην αγωνία, που ξεκινάει από το πρώτο μας φευγιό, από τη μητρική κοιλιά και οριοθετείται από το τελευταίο μας φευγιό από την ορατή ζωή, είναι ο παραμυθιακός λόγος.

Λειτουργία αρχέγονης μαγείας, φυλαχτό, είδος ιερού μυστηρίου.

Το παραμύθι είναι το μέσο να ταυτιστούμε και να διακρίνουμε, να επικοινωνήσουμε και ν’ αναγνωρίσουμε, να ονομάσουμε και ν’ ανατρέψουμε.

Ποιοι οι μαθητευόμενοι;

Οι άνθρωποι που έρχονται στο Εργαστήριο, στην αρχή είναι «περιβάλλον» και σιγά σιγά επιδιώκω να γίνουν το «σώμα της αφήγησης».

Ας το πούμε απ’ την αρχή: Αφήγηση Παραμυθιού είναι η σχέση ενός ζωντανού σώματος με μια ιστορία, ή μ’ άλλα λόγια το μοίρασμα μιας εμπειρίας. 

Διατίθεσαι εκεί μπροστά στους άλλους να σε αλώσει μια ιστορία.

Διαθέτεις ό,τι έχεις και δεν έχεις για να φυτρώσουν στο σώμα σου οι εικόνες, οι ήχοι, οι μυρωδιές και τα ανείπωτα.

Είναι τρομερή αυτή η μαγική δύναμη της μεταφοράς: είμαστε εδώ κι αυτός ο έναρθρος μουσικός λόγος, μας διαστέλλει, χωράμε τα ορατά και τα αόρατα, μεταφερόμαστε όπου θέλουμε, κάνουμε τα αδύνατα δυνατά … και συνεχίζουμε να είμαστε εδώ, δίπλα στον άλλο! 

Στην αρχή λοιπόν οι μαθητές, ως γνήσια τέκνα του σήμερα, έρχονται γεμάτοι λογικές, επιλογές, ντροπές και άμυνες, με τη μεγάλη ασπίδα του θεωρητικού λόγου.

Αμ δε! Το παραμύθι είναι μια τέχνη ταπεινή, δε θέλει πτυχία, θέλει μια καυτερή επιθυμία αφής. Να «πιάσεις» τα ρεύματα που σε διατρέχουν, τις αγωνίες, τις χαρές και τους κινδύνους και να τα ξαναβάλεις στη «θέση τους».

Ο άνθρωπος ζητά να βρίσκει και να ξαναβρίσκει τη θέση του σ’ αυτό το μυστήριο περιβάλλον.

Καθ’ ένας έχει το δικό του σώμα, τη δική του φωνή. Τον εντελώς ιδιαίτερο, άρα ιδανικό τρόπο να αφηγηθεί.

Στο εργαστήρι λοιπόν πρέπει να πιάσουμε τα σκαρπέλα και να ξεκολλήσουμε όλα τα «επίπλαστα» που έχουνε κάνει σκληρές κρούστες πάνω μας. Γιατί το σώμα μας είναι κάτι περισσότερο από όχημα του παραμυθιού. Δεν μεταφέρει το παραμύθι, αλλά το παραμύθι κοινωνείται δια του σώματός μας κι αποκτά την ισχύ προσωπικής εμπειρίας. 

Αν αυτό γίνει κατορθωτό, αγγίζει τις πιο βαθιές χορδές του αποδέκτη του, είναι η κοινωνία, είναι συγκλονιστικό.

Οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι νέοι τρόποι μεταφοράς ή επικοινωνίας, που δημιουργούν, αφορούν στα καθημερινά και στα τρέχοντα.

Το παραμύθι κολυμπάει σε άλλα πελάγη. Δραπετεύει από τη στιγμή, ενώ συγχρόνως την περικλείει.

Για μένα, είναι ένα βλέμμα, μια στάση απέναντι στα πράγματα κι η ουσία της μαθητείας είναι να  αναγνωρίσεις και να «ξελαμπικάρεις» το δικό σου τρόπο.

Η ζωή αναπνέει και τρέφεται από κάθε τι, πέρα από ηθικολογίες και ταξινομήσεις.

Το παραμύθι είναι η τέλεια παραμάνα με τα εκατό βυζιά που μας τρέφει, μας τρέφει και μας λέει: μεγάλωσε να χωρέσεις, μεγάλωσε να αντέχεις, μεγάλωσε ν’ αγαπάς.

Αγνή Στρουμπούλη      

Η Αγνή Στρουμπούλη γεννήθηκε το 1952 στον Πειραιά – από τότε η θάλασσα.

Από το 1995 στα Ελληνικά λαϊκά παραμύθια. Μια άλλη θάλασσα μνήμης, ανακάλυψης και παρηγορίας.

Αρκετές εκδόσεις – ανθολογήσεις, μεταφράσεις, συγγραφή, c.d.- δεκατρία χρόνια εκπομπές στην Ελληνική Ραδιοφωνία, Εργαστήρια για την Τέχνη της Αφήγησης [Μουσείο Μπενάκη, Δήμος Αθηναίων], πολλές παραστάσεις σ’ όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό σε θέατρα, μουσεία, σχολεία, πανεπιστήμια, νοσοκομεία, φυλακές, βιβλιοθήκες, πολιτιστικά κέντρα, μουσικές σκηνές, πλατείες, συνέδρια, Αστεροσκοπείο, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, λουτρά, μύλους. Συνεχίζει ακάθεκτη.

Απ' τις εκδόσεις μας κυκλοφορούν κυκλοφορούν τα βιβλία της Το κουντουνάκι και ο Δέντρος.