Ο Αναγνώστης / Σε διεθνές σχολικό περιβάλλον / Μαρίζα Ντεκάστρο

της Μαρίζας Ντεκάστρο

Το International College of Geneva (ιδιωτικό σχολείο υπό την αιγίδα του ομώνυμου ιδρύματος) είναι ένα τεράστιο σχολείο (νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο), μοιρασμένο σε τρία campus όπου φοιτούν περίπου 4500 μαθητές-παιδιά διπλωματών, υπαλλήλων διεθνών οργανισμών, κυβερνητικών στελεχών, σεΐχηδων, κ.ά. Είναι γεγονός, ότι αυτό το σχολείο έχει υπέρογκα δίδακτρα και ότι οι μαθητές του είναι εξαιρετικά προνομιούχα παιδιά, όμως είναι παιδιά και ως παιδιά αντιμετωπίζονται οι λογής ανάγκες και  ιδιαιτερότητες τους.

Στόχος του σχολείου είναι να διαμορφώσει πολίτες του κόσμου-global citizens. Πού σημαίνει ότι εκπαιδεύονται για να μπορέσουν να σταθούν, να δημιουργήσουν και ως ενήλικοι να αποδώσουν σε παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Που επίσης σημαίνει, κυρίως, να έχουν κάνει κτήμα τους μέσω της εκπαίδευσης που λαμβάνουν τις αρχές της ισότητας, τον σεβασμό στη διαφορετικότητα, την αλληλοκατανόηση, τη συμμετοχή στα κοινά, και εντέλει να κατανοήσουν ότι η συνεργασία και η συνύπαρξη με τους διαφορετικούς μόνο πλούτο και ανοικτούς ορίζοντες μπορεί να δημιουργήσει.

Αυτές τις βασικές κοινωνικές αρχές του σχολείου μπορεί να τις διαβάσει ο καθένας στις αφίσες που είναι τοιχοκολλημένες παντού. Για να γίνουν πράξη αυτές οι αρχές, οι εκπαιδευτικοί και το βοηθητικό προσωπικό, επίσης διαφορετικών εθνικοτήτων και φυλών, δουλεύουν συστηματικά προς αυτή την κατεύθυνση.

Μέρος αυτής της κατεύθυνσης είναι η ενίσχυση των μητρικών γλωσσών. Οι κοινές γλώσσες για παιδιά και ενηλίκους είναι τα αγγλικά και τα γαλλικά, ωστόσο όταν τύχει, όπως για παράδειγμα, στο εστιατόριο του σχολείου, στους διαδρόμους και τις αυλές ακούγονται πολλές διαφορετικές γλώσσες.

Είναι η πολυγλωσσία πρόβλημα; Τι κερδίζεται και τι χάνεται;

Τίποτα δεν χάνεται και όλα κερδίζονται! Γιατί η σύγχρονη εκπαίδευση στο  διεθνοποιημένο περιβάλλον όπου ζούμε περνάει μέσα και από τη γνώση και την αποδοχή των γλωσσών που δεν θεωρούνται άλλες ανώτερες και άλλες κατώτερες. Υπάρχουν οι γλώσσες που μιλιούνται από δισεκατομμύρια και μικρές, όπως η ελληνική, από μερικά εκατομμύρια. Στο σχολείο αυτό γίνονται αποδεκτές ως ισότιμες!

Χάρη λοιπόν στον φίλο Μάνο Κοντολέων, που με σύστησε στην Κατερίνα Βασιλάκη τη δασκάλα των ελληνικών, επισκέφτηκα το campus της Grande Boissière (μόνο στο δημοτικό φοιτούν παιδιά 54 εθνικοτήτων) όπου συνάντησα μια ομάδα ηλικίας 7-12 ετών, στην οποία συμμετείχαν ελληνόφωνα παιδιά και άλλα ελληνικής καταγωγής που μάθαιναν τη γλώσσα της πατρίδας.

Η επίσκεψη ήταν ενταγμένη στη Reading Week -τρεις φορές τον χρόνο για το γυμνάσιο-  η οποία οργανώνεται από τη Jana Schubert, υπεύθυνη ξένων γλωσσών και την Ines Zeiner, βιβλιοθηκονόμο του γυμνασίου.

Κι ενώ η επαφή με το βιβλίο καλλιεργείται συστηματικά σε όλα τα επίπεδα του σχολείου, η Reading Week είναι, ας πούμε, μια γιορτή για την ανάγνωση στην οποία συμμετέχουν όλες οι τάξεις, με έμφαση όμως στην ανάγνωση στις μητρικές γλώσσες. Στο δικό μου πρόγραμμα συμμετείχαν μαθητές, είτε δίγλωσσοι, είτε εκείνοι που παρακολουθούν μάθημα ελληνικής γλώσσας. (Σημειώνω ότι οι γονείς έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν από το σχολείο τη δημιουργία τμημάτων για τη διδασκαλία των μητρικών γλωσσών, με τμήματα  χίντι, ουρντού, φαρσί, κινέζικων, ιαπωνικών, εβραϊκών, κορεάτικων και όλων των ευρωπαϊκών γλωσσών).

Η δραστηριότητα (μια σχολική ώρα 45’) είχε θέμα τις Επαναστάσεις του 19ου αιώνα (και αναφορά στην επανάσταση του 1821) έτσι όπως παρουσιάζονται στο βιβλίο «Ένας κόσμος σε κίνηση» (εκδ. Καλειδοσκόπιο). Ήταν ένα μάθημα όπου τα παιδιά πήραν ερεθίσματα από μια σύνθεση εικόνων του βιβλίου (σε ΡΡ) και έπειτα τις συζητήσαμε και συνδέσαμε τις κορυφαίες επαναστάσεις του 19ου  αι. με σημερινές καταστάσεις. Για παράδειγμα, επειδή συναντηθήκαμε στις 8– Μαρτίου -Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, κουβεντιάσαμε για τα δικαιώματα των γυναικών, την ισότητα, τη διαφορετικότητα, κλπ.

Δεν έχει νόημα να επεκταθώ σε περιγραφή των χώρων, τα εκπαιδευτικά προγράμματα, τον εξοπλισμό και τις εξωσχολικές δραστηριότητες [όλα αναρτημένα στον ιστότοπο του σχολείου https://www.ecolint.ch] ούτε να αναφέρω τον αριθμό του προσωπικού και την αντιστοιχία του με τους μαθητές. Έτσι κι αλλιώς το ECOLINΤ απέχει παρασάγγας από τα ακριβότερα σχολεία της Ελλάδας, τα οποία αποκλείεται να φτάσουν ποτέ στο επίπεδο του.

Παρόλα αυτά, υπάρχουν μικρές απλές κινήσεις που μπορούν να εφαρμοστούν στα δικά μας ταπεινά σχολεία και θα βοηθήσουν, τουλάχιστον μέσω της γλώσσας, στον σεβασμό προς τη διαφορετικότητα κάθε μορφής -γλώσσα, φυλή, θρησκεία, έθιμα, φύλο…

Τι σκέφτηκαν και εφαρμόζουν συστηματικά στο ECOLINT

Κάθε Δευτέρα, οποιοσδήποτε (γονιός, εκπαιδευτικός, βοηθητικό εκπαιδευτικό προσωπικό) μπορεί να κλείσει τη βιβλιοθήκη του δημοτικού από τις 8 μέχρι τις 8.30 το πρωί και να διαβάσει κάτι στη μητρική του γλώσσα. Τη μεγαλόφωνη ανάγνωση παρακολουθούν τα παιδιά που μιλούν αυτή τη γλώσσα αλλά και οι αλλόγλωσσοι φίλοι τους που απλά εξοικειώνονται με τους ήχους της. Σκέφτομαι ότι αυτός είναι ένας από τους τρόπους ώστε να καλλιεργηθεί πραγματικά η πολυπολιτισμική συνύπαρξη. Στην πράξη, και όχι στη θεωρία όπως συμβαίνει συχνότατα…

Σήμερα, που στην Ελλάδα φοιτά στα δημόσια σχολεία ένας μεγάλος αριθμός αλλοδαπών, αλλόγλωσσων παιδιών, δεν θα ήταν θαυμάσιο η ένταξη και η αυτοπεποίθηση, η δική τους και των γονιών τους, να ενισχυθούν και στο επίπεδο της μητρικής γλώσσας; Δεν θα αισθάνονταν χαρούμενα αν κάποιος από τους δικούς τους διάβαζε ένα βιβλίο στη γλώσσα τους στην αυλή ή στην τάξη για να το ακούσουν μαζί με τους συμμαθητές τους; Λίγη οργάνωση χρειάζεται και γίνεται!

Το Διαβάζοντας μεγαλώνω και το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού είναι δυο δυναμικοί φορείς που δουλεύουν προς αυτή την κατεύθυνση. Πρόσφατα ανακάλυψα επίσης ότι η παιδική βιβλιοθήκη στα Χανιά διοργάνωσε αναγνώσεις σε άλλες γλώσσες. Εύγε τους!

Πηγή:

https://www.oanagnostis.gr/se-diethnes-scholiko-perivallon-tis-marizas-ntekastro/