Ταλκ / Συνέντευξη Δημήτρη Μπασλάμ / Πελιώ Παπαδιά / 25 Ιανουαρίου 2021

Ο Δημήτρης Μπασλάμ μας εξηγεί ποιος είναι "Ο Πιο Δυνατός Άνθρωπος του Κόσμου".

Μια συνηθισμένη πόλη. Με καλό καιρό εκείνη τη μέρα. Οι κάτοικοι συζητώντας μεταξύ τους συμφωνούσαν πως αυτό ήταν κάτι πολύ φυσιολογικό για την εποχή. Όλοι ήταν ευχαριστημένοι. Αυτό φρόντιζαν να είναι άλλωστε, με μεγάλη επιδεξιότητα. Αλλά… Ένας εκκωφαντικός, απόκοσμος θόρυβος θα τα άλλαζε όλα. Ένα Μεγάλο Στρογγυλό είχε πέσει –άγνωστο από πόσο ψηλά– ακριβώς στο κέντρο της πόλης. Και τότε άρχισαν τα δύσκολα. Έπρεπε να βρεθεί ο πιο δυνατός άνθρωπος του κόσμου για να το διώξει μακριά, γιατί οι ίδιοι οι κάτοικοι, φοβισμένοι, δεν το πλησίαζαν. Κι αυτό έμενε εκεί. Ακίνητο. Ακούνητο. Μόνο ο κύριος Επιμένοντας έκανε τις προσπάθειές του. Εις μάτην, όμως… Και τώρα; Τι έχουν να πουν τα Πουλιά της Ζωηρής Ημέρας; Θα σταθούν αντάξιοι της φήμης τους και θα το διώξουν οι Γίγαντες με τα Μουστάκια; Οι Ελέφαντες της γενιάς των Λούις; Μήπως οι Χοντροκέφαλοι που Φτύνουν ή οι Άνθρωποι της Αφάνειας; Ή ίσως οι Δεκατρίδυμοι Χορευτές -αν και δεν έχουν καμία σχέση με την ιστορία; Κι αν όχι όλοι οι προηγούμενοι, μπας και τα καταφέρουν οι Εξαιρετικοί Μη Μου Άπτου ή τα Καπέλα και οι άνθρωποι που τα φορούν και μαγεύουν τα πλήθη; Άραγε η επιμονή του κύριου Επιμένοντα θα απαλλάξει την πόλη από το κακό που τη βρήκε ή θα χρειαστεί, όπως σε κάθε κλασική τραγωδία, ένας Από Μηχανής Θεός;

Ο Δημήτρης Μπασλάμ γράφει και η Ντανιέλα Σταματιάδη εικονογραφεί μια φανταστική -κυριολεκτικά και μεταφορικά- ιστορία για την αβουλία, τη φυγοπονία και τη γνώριμη σε όλους μας μετάθεση ευθυνών μπροστά στις δυσκολίες που συχνά έρχονται ουρανοκατέβατες, όσο οι εγωκεντρικοί άνθρωποι εθελοτυφλούν προσπαθώντας να είναι πάση θυσία όλοι ευχαριστημένοι. Τελικά, θα δοθεί η απάντηση στο ερώτημα ποιος είναι “Ο πιο δυνατός άνθρωπος του κόσμου”; Αυτό το αριστουργηματικό, κειμενικά και εικαστικά, βιβλίο για κάθε ηλικία από τις Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο είναι σουρεαλιστικά ρεαλιστικό (ή μήπως ρεαλιστικά σουρεαλιστικό; ) και μας βάζει να σκεφτούμε ουσιαστικά πώς (δεχόμαστε να) ζούμε τις ζωές μας. “Δειλοί, μοιραίοι και άβουλοι αντάμα, προσμένουμε ίσως κάποιο θάμα”, που λέει κι ο ποιητής. Προσφέρεται για πολλαπλές αναγνώσεις, ανάλογα με την ηλικία και τα βιώματά μας, και βέβαια πάντοτε λαμβάνοντας υπόψη μας τη σύγχρονη πραγματικότητα και όσα φαίνεται πως θα ακολουθήσουν.

Καλησπέρα, Δημήτρη. Χαίρομαι που σε φιλοξενούμε και πάλι στις σελίδες του Τaλκ, για να μας μιλήσεις για τον «Πιο δυνατό άνθρωπο του κόσμου». Ας πάρουμε, όμως, ταπράγματα από την αρχή: Πώς εμπνεύστηκες το Μεγάλο Στρογγυλό, που προσγειώθηκε ξαφνικά στο κέντρο της συνηθισμένης πόλης σου; Σχετίζεται, άραγε, με όλα όσα ζούμετους τελυταίους μήνες ή το είχες συλλάβει καιρό πριν;

Καλησπέρα κι από εμένα. Τα προβλήματα όπως ξέρεις έρχονται και πέφτουν στο κεφάλι μας χωρίς σταματημό. Ασχέτως αν οι υπεύθυνοι είμαστε εμείς η όχι, αν επηρεάζουν μόνο εμάς ημεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων αυτό που παίζει ρόλο στο τέλος, είναι η στάση που κρατάμε σε ότι ακολουθήσει από εκείνη την στιγμή και μετά. Για αυτό και η ιστορίασου φαίνεται επίκαιρη, γιατί όλοι μας βιώνουμε παράλληλα τις επιπτώσεις και τα νέα δεδομένα που προκύπτουν  από το τεράστιο πρόβλημα  που έπεσε επάνω στακεφάλια μας. Ακόμη μια βίαιη αλλαγή που πρέπει να διαχειριστούμε δυστυχώς.

Φόβος και απραγία των κατοίκων μπροστά στη νέα κατάσταση, λοιπόν. Γιατί, κατά τη γνώμη σου, ο μέσος άνθρωπος έχει ακριβώς αυτή τη μέση αντίδραση; Κι εσύ; Πού εντάσσεις τον εαυτό σου; Στην όχι και τόσο απίθανη περίπτωση όπου ένα Μεγάλο Στρογγυλό βρισκόταν ξαφνικά στο κέντρο της πόλης σου, θα τρόμαζες και θα κοκάλωνες στη θέατου ή θα επέμενες να μάθεις περισσότερα για αυτό;

Φυσικά θα τρόμαζα και θα φοβόμουνα αλλά  μετά η φύση μου θα με οδηγούσε στην αναζήτηση μιας λύσης. Άρα θα πρέπει να σκεφτώ, να αξιολογήσω την κατάστασηκαι μετά οπωσδήποτε να κινηθώ. Να δράσω. Τίποτα το ηρωικό η το εξαιρετικό. Η δύναμη όπως όλοι ξέρουμε δεν κρύβεται μόνο στην νίκη επί του αντιπάλου αλλά καιστην διαχείριση της ήττας που θα υποστείς. Πολλές φορές βέβαια ονειρεύομαι πως είμαι μάστερ του κουνκ φου.

Θες να μας συστήσεις τον βασικό πρωταγωνιστή του βιβλίου σου; Ποιος είναι ο κύριος Επιμένοντας; Πού τον πρωτοσυνάντησες και πώς έγινε ο ήρωάς σου; 

Ο κύριος Επιμένοντας κυκλοφορεί στην γειτονιά μου. Είναι ένας ευγενέστατος κύριος με ανήσυχα μάτια και μονίμως σηκωμένα μανίκια. Προσπαθεί να είναι ενεργός ως άνθρωπος για τον εαυτό του  αλλά  συμμετέχει και ως πολίτης για  το σύνολο, σημείο που προσωπικά υστερώ. Για αυτό και τον θαυμάζω. Ακόμα μεγαλύτεροπροσόν του οτι πράττει αθόρυβα και κάποτε κάποτε είναι αποτελεσματικός.

Θα ήθελα τώρα λίγα λόγια για όλους τους υπόλοιπους χαρακτήρες που εμφανίζονται στο βιβλίο σου, αρχής γενομένης από τα Πουλιά της Ζωηρής Ημέρας.

Πετούν σε σμήνος και τραγουδούν ως χορωδία. Αυτά είναι τα κύρια χαρακτηριστικά τους. Οι στίχοι των τραγουδιών τους μιλούν για μεγάλα κατορθώματα. Για  τις φήμες των ηρώων. Οι κάτοικοι πάντοτε μαγεύονται από τα τραγούδια τους και ως γνωστόν τα μάγια οδηγούν με την ίδια ευκολία στο καλό και στο κακό, λένε…

Ας συνεχίσουμε με τους Γίγαντες με τα Μουστάκια…

Σε όλο τον γνωστό κόσμο ζουν και εργάζονται τρεις. Αγαπούν τα μουστάκια τους με πάθος και γι’ αυτό καθημερινά αφιερώνουν πολλή ώρα για την περιποίησή τους. Χόμπι τους το κλάδεμα δέντρων μπονζάι.

Κι ας περάσουμε, τώρα, στους Ελέφαντες της γενιάς των Λούις…

Κοντόσωμα θηλαστικά σε χρώμα γκρι-φυστικί Τους αρέσουν οι τραμπάλες και οι πρωτότυπες κραυγές ενθουσιασμού.

Έπειτα ας πάμε στους Χοντροκέφαλους που φτύνουν…

Πιστεύουν ότι η δύναμή τους βρίσκεται στο κεφάλι τους, άρα και σε ό,τι βγαίνει απ’ αυτό. Γι’ αυτό και φτύνουν συνεχώς. Παίζουν μπάντμιντον κάθε Κυριακή απόγευμα.

Ύστερα ας μιλήσουμε για τους Ανθρώπους της Αφάνειας… 

Τέσσερις τον αριθμό, όσα και τα βασικά σημεία του ορίζοντα. Δεν τους έχει δει ποτέ κανείς.Ο θρύλος λέει ότι είναι άνεμοι. Ξεχωρίζουν μεταξύ τους από τον ήχο που βγάζει ο καθένας όταν περνάει.

Ας μείνουμε λιγάκι και στους Δεκατρίδυμους Χορευτές, ακόμα κι αν δεν είχαν καμία σχέση με την ιστορία…

Δεν έχουν καμία συμμετοχή στη συγκεκριμένη ιστορία. Δεν έχουν συμμετοχή σε καμία ιστορία. Εμφανίζονται πάντοτε απρόσκλητοι και χορεύουν.

Ας μην παραλείψουμε, φυσικά, τους Εξαιρετικούς Μη Μου Άπτου.

Σιχαίνονται τη σωματική επαφή, όπως και την επαφή με οτιδήποτε. Ενθουσιάζονται από τον ήχο της μπαλαλάικας και τη μυρωδιά του κακάο. Αναγνωρίσιμοι από τα μεγάλα τους καρούμπαλα.

Και τέλος, ας κλείσουμε με τα Καπέλα και τους ανθρώπους που τα φόρεσαν…

Ανακαλύφθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα με το ψήσιμο του κρέατος. Το σχήμα τους έμεινε αναλλοίωτο στον χρόνο. Συνήθως τα συναντά κανείς σε δημόσιους χώρους.

Κι αφού μας σύστησες όλους τους Δυνατούς, πες μας γιατί επέλεξες να μη σταθούν άξιοι της φήμης τους, που τελικά χάθηκε μην καταφέρνοντας να αντιμετωπίσει το Μεγάλο Στρογγυλό;

Δυτυχώς τις περισσότερες φορές οι φήμες  είτε δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα είτε δεν μπορεί να εξακριβωθεί. Και οι δύο περιπτώσεις εμπεριέχουν τολ άθος και τον δόλο. Μια υπερβολή που οδηγεί συνήθως στο ψέμα και την απάτη.

Συμβιβασμοί και λέξεις που δεν οδηγούν σε διαφωνίες;  

Ξεκάθαρα πιστεύω περισσότερο στην δύναμη του οχι, από την κατάφαση που καταλήγει σε άρνηση. Δεν κρατάω ποτέ σχέσεις από ευγένια η  συμφέρον. Προτιμώ λέξεις που οδηγούν σε διαφωνία ακόμη κι αν το τίμημα είναι η απόσταση. Επαγγελματικά, πολιτικά και ερωτικά.

Επιμονή ή ένας από μηχανής Θεός; 

Η ζωής μας στην εξέληξη της έχει αρκετά στάδια. Σαν παιχνίδι μυστηρίου.  Προσπαθώ άρα με μεγάλη επιμονή και προσπάθεια  να ολοκληρώσω τις πίστες με ότι μέσο διαθέτω. Κάθε φορά κάνω ότι καλύτερο μπορώ. Ο από μηχανής Θεός από την άλλη, πάντοτε ήταν και είναι ένας ρόλος που εμψυχώνεται  από ανθρώπο. Τον βλέπω ως βοήθεια μόνο, ως μια υπενθύμιση για τα σημαντικά και όχι ως λύση. Ενίοτε όλοι μας παίρνουμε αυτόν τον ρόλο για να βοηθήσουμε την κατάσταση. Τι χρειάζεται τελικά, ώστε να αντιμετωπίσει ο σύγχρονος άνθρωπος τη ζοφερή πραγματικότητα που τον περιτριγυρίζει; Πόσο παραπάνω ζοφερή είναι η πραγματικότητα του συγχρόνου ανθρώπου από τον παλιότερο άνθρωπο; Πάντοτε έπρεπε να καταβάλει μεγάλο κόπο ώστε ναεπιβιώσει. Τώρα γιατί είναι πιο δύσκολο αυτό;

Το παραμύθι σου, όπως κάθε δουλειά σου άλλωστε, είναι γεμάτο από φαντασία. Ποιο είναι το μυστικό σου; Πώς την καλλιεργείς; Πώς είσαι στην καθημερινότητά σου;Δημιουργείς εκεί που κάθεσαι σουρεαλιστικούς κόσμους και παραβολές; Ή είσαι ένας κανονικός άνθρωπος που ενίοτε έχει έμπνευση και κλείνεται τότε σε ένα δωμάτιο και δημιουργεί;

Έχω αποφασίσει τα τελευταία χρόνια ότι θέλω να περνάω την καθημερινότητα μου φτιάχνοντας ιστορίες. Είτε γράφοντας τες, είτε φτιάχνοντας μουσική και τραγούδιαγια αυτές είτε δημιουργώντας  παραστάσεις. Δουλεύω κάθε μέρα προσπαθώντας να είμαι παραγωγικός. Αρα ότι παρατηρώ, ότι αισθάνομαι, ότι διαβάζω ακόμη κι  ότι έρχεται στην αντίληψη μου τυχαία, μοιραία οδηγείται εκεί. Σε αυτές τις ιστορίες. Ο χώρος δεν παίζει κανέναν ρόλο αλλά η μόνη μου παραξενιά είναι ότι γράφω τις ιστορίες μου στον υπολογιστή αλλά τους στίχους των τραγουδιών σε τετραδιο.Άβυσσος το μυαλό των κανονικών ανθρώπων.

Ποιον θεωρείς τον ιδανικό αναγνώστη για το βιβλίο σου; Το μικρό παιδί; Τον προέφηβο; Τον έφηβο; Τον ενήλικο; Προσωπικά, νομίζω πως «Ο πιο δυνατός άνθρωπος του κόσμου» έχει κάτι να πει σε κάθε ηλικία, μα θα ήθελα να γνωρίζω ποιον είχες εσύ απέναντί σου όταν το έγραφες.

Η μόνη ερώτηση που θέτω στον εαυτό μου όταν τελειώνω ένα κείμενο είναι αν αυτό που έγραψα αφορά κάποιον άλλον εκτώς από εμένα.
Τώρα που με ρωτάς μάλλον επειδή δεν βάζω κανέναν απέναντι μου οπότε δεν μπορώ να τον προσδιορίσω. Εκτός από τα βιβλία που προκύπτουν για κάποιονσυγκεκριμένο σκοπό η είναι εκπαιδευτικά. Από την σύντομη εως τώρα πορεία του βιβλίου θα συμφωνήσω μαζί σου. καταλαβαίνω  Το κείμενο γίνεται ευκολότερα κατανοητό από λίγο μεγαλύτερα παιδια ταμικρότερα διασκεδάζουν με τους ήρωες που παρελαύνουν και κάποιοι ενήλικες βρίσκουν στην ιστορία κάτι από τον εαυτό τους όπως κι εγώ.

Τέλος, και μια τετριμμένη, αλλά απαραίτητη ερώτηση. Πώς περνάς στην καραντίνα και τι ωραίο μάς ετοιμάζεις;

Περνάω την καραντίνα παρέα με ελάχιστους ανθρώπους, με πολύ δουλειά, με πολλά σχέδια κάποια εκ των οποίων θα πραγματοποιηθούν αργότερα, κάποια (τα περισσότερα) που χάλασαν, με σειρές στο ίντερνετ, με πολλά τηλέφωνα, με συνταγές για κέικ και υπομονή. Τα βλέπω ως ομόκεντρους κύκλους σε κίνηση.  Μερικές φορές χάνουμε το κέντρο μας και κάνουμε συνήθως ανοησίες. Κάποιες φορές και  μεγάλες ανοησίες πουεπιρεάζουν και τρίτους. Μας φτάνει στα άκρα με την φυγόκεντρο, μετά μας ρουφάει στο κέντρο και πάλι προς τα έξω.

Ο πιο δυνατός άνθρωπος του κόσμου κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.

Πηγή:

https://www.talcmag.gr/hot/pio-dynatos-anthropos-tou-kosmou/?fbclid=IwAR0FPVWMiT6st5Tc61mVTnEJOxl5HCDLZXL6erkk2PfHsMHOkgnFi7ifngk