Ο Αναγνώστης / Υπόγεια εκδρομή, φανερές σκέψεις / Μαρίζα Ντεκάστρο / Απρίλιος 2019

Γράφει η Μαρίζα Ντεκάστρο στον Αναγνώστη για την «Υπόγεια εκδρομή» της Χριστίνας Φραγκεσκάκη, σε εικονογράφηση Ευαγγελίας Γουτιάνου. 

Ένα τμήμα της έκθεσης του Δημοσθένη Σκουλάκη (1957-2014) στο Μπενάκη Πειραιώς (έως 5/5/19), έχει διαμορφωθεί ως διάδρομος του υπόγειου σιδηροδρόμου. Δεξιά και αριστερά κρέμονται έργα μεγάλων διαστάσεων που απεικονίζουν τα εφυαλωμένα πορτοκαλί πλακάκια των τοίχων στο σταθμό της Ομόνοιας, τις μπρούτζινες πόρτες, τους επιβάτες που στέκονται περιμένοντας τον συρμό και αυτούς που είναι ήδη μέσα. Έχουμε λοιπόν την εντύπωση ότι περπατάμε τον σταθμό για να πλησιάσουμε στην αποβάθρα παρατηρώντας δεξιά και αριστερά το υπόγειο τοπίο. Φερμένος στο μουσείο, ο τόσο γνωστός σταθμός του αθηναϊκού κέντρου πήρε μια άλλη όψη και αναδείχτηκε από τις συνθέσεις του ζωγράφου.

Ο Σκουλάκης έδειξε πως αν κοιτάξουμε το συνηθισμένο με άλλο μάτι θα διακρίνουμε παντού στοιχεία τέχνης.

Η Χριστίνα Φραγκεσκάκη με το βιβλίο της Υπόγεια εκδρομή, που κυκλοφόρησε συμπτωματικά την περίοδο της έκθεσης, οργανώνει μία αληθινή εκδρομή σε όλους τους σταθμούς του μετρό.

Η ηρωίδα της Φραγκεσκάκη, και της εικονογράφου Ευαγγελίας Γουτιάνου, μπαινοβγαίνει ζωηρή κι ανέμελη στους σταθμούς μαγνητισμένη από τη μικρή και πολύ δυνατή λέξη έλα, του γνωστού τραγουδιού, παρατηρεί καθετί και ψάχνει να βρει την ομορφιά.

Όμως η ανακάλυψη της ομορφιάς βρίσκεται στο δεύτερο μέρος του βιβλίο που επιγράφεται Στάσεις για δράσεις και αφορά τη διακόσμηση των σταθμών με έργα τέχνης. Πρόκειται για τις δραστηριότητες που σκέφτηκε η έμπειρη Πόπη Κύρδη και οι οποίες ξεκλειδώνουν τη φαντασία του περιπατητή  και τη δημιουργικότητά του.

Όλα αυτά ακούγονται ενθαρρυντικά, παιδαγωγικά και όμορφα!

Και πράγματι εδώ ισχύουν γιατί επιτέλους στοιχειοθετούν και προβάλουν μία παιδαγωγική άποψη για το τι πρέπει να είναι οι δραστηριότητες στα βιβλία!

Ποιο είναι το νόημα των δραστηριοτήτων

Οι δραστηριότητες που προτείνονται σε παιδιά αναγνώστες, δεν πρέπει να τα κλείνουν μέσα στο βιβλίο τους!

Αντίθετα πρέπει να συνδέουν το βιβλίο, και κατ’ επέκταση να εμπλέκουν τον αναγνώστη, με ποικίλα εξωτερικά ερεθίσματα, να του εξάπτουν την περιέργεια, να του δημιουργούν λογικούς συνειρμούς, να τον κάνουν δεκτικό στο διαφορετικό, να τον παροτρύνουν να εκφραστεί, να προάγουν την αυτονομία της σκέψης του, να τον σπρώχνουν να ριψοκινδυνέψει για την άποψή του.

Με δυο λόγια να τον βοηθούν να διαβάσει και να σταθεί ενεργητικά απέναντι στο γνωστό ή το ανοίκειο, στις καλλιτεχνικές δημιουργίες στη συγκεκριμένη περίπτωση.

Αυτό θα πει δημιουργικότητα και μόνον έτσι μπορούμε να αξιολογήσουμε τα αποτελέσματα ως γόνιμα!

Ας δούμε λίγα ενδεικτικά παραδείγματα από τις Στάσεις για δράσεις της Υπόγειας εκδρομήςτα οποία συνηγορούν με την άποψή μου με ιδέες που κινητοποιούν και διεγείρουν και φέρνουν το παιδί-παρατηρητή κοντά στους καλλιτέχνες και τα έργα τους.

Σύνταγμα- Το ωρολόγιον του μετρό, Θόδωρος: Γιατί ο καλλιτέχνης δημιούργησε έργο με θέμα το ρολόι;

Ομόνοια– Ουρά, Νίκος Κεσανλής: Ψάξε στο σταθμό να βρεις ανθρώπους που στέκονται στην ουρά; Τι περιμένουν; Εσύ τι περιμένεις όταν στέκεσαι στην ουρά;

Κεραμεικός- Διαστρωματώσεις, ενεργειακές εικόνες XVI, Γιάννης Μπουτέας: Ψάξε στο έργο να βρεις εργαλεία που χρησιμοποιούν οι αρχαιολόγοι.

Άγιος Δημήτριος- Εις μνήμην Αλέξανδρου Παναγούλη, Κώστας Ηρακλής Γεωργίου: Εσύ ποιο πρόσωπο θα πρότεινες να γίνει έργο τέχνης; Γιατί;

Σταθμός Λαρίσης- Ανθρωπάκια, Γιάννης Γαϊτης: Δώσε τους προσωπικότητα.

Άγιος Ιωάννης- Η πόλη ενώνει τη διαφορετικότητα των ανθρώπων, Χριστίνα Σαραντοπούλου: Τι κρύβουν τα αποτυπώματα; Είναι λαβύρινθος… (διαβάστε το υπόλοιπο κείμενο στον παρακάτω σύνδεσμο)

Πηγή: 

https://www.oanagnostis.gr/ypogeiaekdromi