Philenews.gr / Συνέντευξη Γρηγόρη Χαλιακόπουλου / Γιώργος Σαββινίδης / 23 Σεπτεμβρίου 2020

«Η πλέον επικίνδυνη απειλή για τον άνθρωπο είναι η απώλεια του εαυτού μας ή καλύτερα ο ιδρυματισμός μας στους καναπέδες της απάθειας και της αδιαφορίας.»

- Έχει χρώμα η απιστία; Το χρώμα της απιστίας, όπως είναι κι ο τίτλος του βιβλίου, είναι ένα ερώτημα που θα απαντηθεί από τον καθένα μας κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Η ιδέα ότι το σημαίνον και το σημαινόμενο είναι αχώριστα, στην περίπτωση της απιστίας, εμπίπτει σε μια αυθαιρεσία η οποία βρίθει ατομικών ερμηνειών και συμπερασμάτων. Είναι περισσότερο ένα ερέθισμα, μια ερώτηση, απ’ αυτές που δεν μας αφήνουν το βράδυ να κοιμηθούμε κι αναζητούμε την απάντηση μέσα στις ηθικές γραμμές και στα δικά μας όρια. Η απιστία δεν μπορεί να αποτελεί καταπάτηση ενός όρκου ή μιας υπόσχεσης, αλλά διαχείριση των ενστίκτων, τα οποία υποβαθμίζουμε έναντι μιας κανονιστικής συμπεριφοράς.

- Τι προσδιορίζει το «χρώμα»; Εδώ το «χρώμα» το προσδιορίζει η συνειδησιακή ατομική υπαρκτικότητα εκάστου εξ ημών. Οτιδήποτε χρωματίζει το οπτικό μας πεδίο δύναται να απιστήσει. Συνεπώς το χρώμα της ζωής απιστεί και όχι ο προσλαμβάνων αυτό. Και κατά  συμπερασμόν, δεν έχουμε άπιστες υπάρξεις αλλά άπιστα χρώματα που επιλέγουν ψυχές και σαρκία για να αφήσουν το στίγμα τους. Όλη η φύση είναι γεμάτη χρωματισμούς η δε ζωή καταλήγει μια πολύχρωμη απιστία, απ’ τη στιγμή που ο άνθρωπος καθορίζει τα βήματά του από εντολές ενώ ταυτόχρονα αισθάνεται ενοχικά για τις όποιες ηδονές τα κύτταρά του επιδιώκουν.

- Πώς το χρώμα απιστεί; Στο βιβλίο ο ήρωάς μας Κωνσταντίνος θυσιάζει το Εγώ του για χάρη αυτής της απιστίας. Όμως ο ίδιος τελικά αντιμετωπίζει το κριτικό είδωλό του, παραμερίζοντας κάθε κοινωνική εκδοχή. Είναι η στιγμή που η απάντηση προηγείται και δημιουργεί το ερώτημα: «απιστεί το υποκείμενο ή το αντικείμενο;» Το χρώμα απιστεί και όχι ο ζωγράφος. Το δε χρώμα αποτελεί επιλογή του καθενός μας…

- Πότε επαναστατεί το είδωλό μας; Αυτή η ερώτηση είναι φαινομενικά απλή αλλά εξαιρετικά δύσκολη. Εξαρτάται. Για μένα η κάθε μέρα είναι γεμάτη από συγκρούσεις που μου θέτει ο εαυτός μου να έρθω αντιμέτωπος. Οι επιλογές μας σε χιλιάδες απλά πράματα που οφείλουμε να κάνουμε, μας υποχρεώνουν πολλές φορές να δημιουργήσουμε μικρές σπίθες επανάστασης. Το θέμα είναι αν και κατά πόσο θα τις φυσήξουμε μαζί με το είδωλό μας, ή αν θα σταθούμε ενώπιόν του αναλογιζόμενοι ευθύνες, τιμήματα και ανατροπές. Ίσως να εκπλαγούμε αν ανακαλύψουμε κοιτώντας το επαναστατημένο μας περίγραμμα, πόσο έχουμε βολευτεί με τα χρόνια να ορίζουμε πως για όλα φταίει ο καθρέφτης μας και όχι η φάτσα μας.

- Πού οδηγεί αυτή η επίγνωση; Θέλει ιδιαίτερη δύναμη η διαδρομή ειλικρίνειας και ντομπροσύνης με τον εαυτό μας. Αν το προσπαθήσουμε αυτό, σίγουρα θα είμαστε πιο ανοιχτοί και πιο ανεκτικοί  με τους άλλους και τα συνέπεια πιο ανθρώπινοι. Αλλά θέλει γερά σωθικά για μια πραγματική επανάσταση που να μην παραπέμπει σε  εθιμοτυπική 24ωρη ανταρσία… σαν τις απεργίες της ΓΣΕΕ…

- Υπάρχει επαναστατική δυναμική στις μέρες μας; Έχουν αλλάξει τα πάντα μέσα από την παγκοσμιοποίηση των κοινωνιών. Η κινηματική δυναμική έχει σε όλα τα κράτη ενδυναμωθεί και αυτό είναι κάτι που το παρατηρούμε στα μεγάλα συλλαλητήρια που οργανώνονται σε όλο τον κόσμο με αφορμή μεγάλα κοινωνικά θέματα, όπως του φυλετικού ρατσισμού ή περιβαλλοντολογικά και εργασιακά. Η δυναμική υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει κυρίως σε κάθε νέα γενιά. Το αδηφάγο τερατώδες καπιταλιστικό σύστημα γεννά λόγους επανάστασης και αντίστασης, όσο κι αν η εκάστοτε εξουσία επιδιώκει να λοβοτομήσει τη σκέψη μας και την ανάγκη μας για ελευθερία και αυτοπροσδιορισμό.  

- Ποιο είναι το υπέρτατο διακύβευμα της συγγραφής; Η ειλικρίνεια που οδηγεί στο ξεγύμνωμα της ψυχής του συγγραφέα. Η αποκάλυψη του εσώτερου κόσμου του. Η πηγή της έμπνευσής του. Δεν είναι μόνο θέμα ταλέντου η συγγραφή. Παίζει βασικό ρόλο με τι θα ασχοληθεί ο δημιουργός όταν ανακαλύπτει τη δύναμη του και καταθέτει κομμάτια του κάθε φορά που εκδίδει ένα βιβλίο. Μέσα στις σελίδες του καταθέτει την ψυχή του. Εκεί έγκειται κατά τη γνώμη μου η δύναμη της συγγραφής: κατά πόσο ο γράφων μπορεί να είναι ειλικρινής με το βλέμμα που παρατηρεί το κάθε τι. Μπορεί να γράψεις για τα πάντα, απ’ τη ζωή του Χίτλερ, μέχρι  τα ταξίδια του Τσε Γκεβάρα. Εκείνο που μετράει είναι πόσο βαθιά θα βουτήξεις την πένα σου στο μελανοδοχείο του Θεού και του Διαβόλου. Αν είναι να ρίξεις μπλάνκο στις λέξεις που πονάνε, καλύτερα να γράψεις συνθήματα στους τοίχους. Γράφονται σε δευτερόλεπτα με σπρέι κι επιπλέον δεν είσαι υποχρεωμένος να τα υπογράψεις.

- Θα σας τρόμαζε η σκέψη να αποκαλυφθούν πλήρως οι ενδόμυχες σκέψεις σας; Ελπίζω κάθε φορά που γράφω να αποκαλυφθούν οι ενδόμυχες σκέψεις μου κι ο χρωστήρας της ψυχής μου να απεικονίσει όσο το δυνατόν πιο καθαρά αυτό που έχω μέσα μου. Αυτή είναι η λύτρωση κι η τυραννία του συγγραφέα. Δε φοβάμαι την κριτική, η αλήθεια είναι πως την αποζητώ, θαρρείς και αναμετριέμαι με τους άλλους και την κρίση τους. Υπερασπίζομαι τις απόψεις μου και μέσα από τη συγγραφή αλλά παλαιότερα και μέσα από τον αυτόνομο συνδικαλισμό που ήμουν ενεργό μέλος. Στη ζωή μας υπάρχουν οι ευκαιρίες να υπερασπισθούμε τις σκέψεις μας είτε είναι φανερές είτε ενδόμυχες. Το θέμα είναι αν θα τις αρπάξουμε αυτές τις ευκαιρίες ή απλά θα αφήσουμε τη σιωπή να μιλήσει για μας. Τη σπουδαιότερη ευεργεσία της ζωής προς το πρόσωπό μου, την ανακάλυψα μέσα στις ήττες και τους διασυρμούς μου.

- Ποια είναι σήμερα η μεγαλύτερη απειλή για τον άνθρωπο και την κοινωνία και πώς θα την αναχαιτίσουμε; Πιστεύω ότι η μεγαλύτερη απειλή που βιώνουμε, όπως κι ο ήρωας στο βιβλίο είναι η απειλή να μην χάσουμε τον εαυτό μας. Ο φόβος μας, να μη στερηθούμε το σαλόνι μας, το αυτοκίνητό μας, τις διακοπές μας, την  κοινωνική μας αίγλη. Αυτός ο τρόμος επικρέμαται ως δαμόκλειος σπάθη πάνω απ’ τα κεφάλι μας και μας δημιουργεί πανικό, με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε στα ηρεμιστικά και τα αγχολυτικά. Τα παιδιά αντί να καλλιεργούνται και να μορφώνονται, από τα 15 τους χρόνια τα υποχρεώνουμε να δηλώσουν επαγγελματική κατεύθυνση. Δηλαδή λέμε σε ένα αμούστακο παιδαρέλι «πες μας ποιο επάγγελμα επιλέγεις;» Όταν παράγουμε αντί έμψυχου υλικού στα σχολεία, ρομποτικές μηχανές για να υπηρετήσουν μια κοινωνία τραπεζών, η μεγαλύτερη απειλή είναι να μην είμαστε ο εαυτός μας αλλά αυτό που θέλει η χρηματιστηριακή ιδεολογία των μεγάλων εταιρειών.

- Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα; Η επώνυμη εταιρεία που κατασκευάζει αθλητικά παπούτσια στην Ινδία, για να ανεβεί λίγες μονάδες η μετοχή της, χρησιμοποιεί παιδική εργασία με συνέπειες αύξηση της παιδικής θνησιμότητας ή παιδιά με γεροντικές ρυτίδες. Και όμως τα φοράμε παρότι ξέρουμε ότι κάποιος πιτσιρίκος στη Βομβάη κοιμάται μόνο τέσσερις ώρες για ένα πιάτο ρύζι. Όταν λοιπόν κυκλοφορούμε με το μαρκάτο ή ταπεινό υπόδημα που κατασκεύασε ένας σύγχρονος δούλος, τότε έχουμε σκοτώσει τον εαυτό μας. Αυτή είναι η πλέον επικίνδυνη απειλή για τον άνθρωπο: η απώλεια του εαυτού μας ή καλύτερα ο ιδρυματισμός μας στους καναπέδες της απάθειας και της αδιαφορίας.

- Πώς διαχειρίζεστε τις περιόδους που η έμπνευση στερεύει; Διαβάζω, «κλέβω» ιστορίες, ταξιδεύω από τετράγωνο σε τετράγωνο, βλέπω ταινίες, περπατώ ή το ρίχνω στο φαγητό. Ενίοτε αθλούμαι ή επισκέπτομαι το Α’ Νεκροταφείο και καπνίζω δίπλα σε κάποιον τάφο που μου κάνει εντύπωση. Πολλές φορές έχω συνομιλήσει με τον Αλέκο Παναγούλη, τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, την Κοιμωμένη του Χαλεπά Σοφία Αφεντάκη, μέχρι τον Βασίλη Τσιτσάνη και την Έλλη Λαμπέτη. Άλλωστε το βιβλίο μου αυτό, το έγραψα από τα ερεθίσματα που μου πρόσφερε ένας άλλος περιθωριοποιημένος χώρος, το Δρομοκαΐτειο Ψυχιατρείο. Γι’ αυτό και το έχω αφιερώσει «στους αλλόφρονες, τους παρανοϊκούς, τους διαφορετικούς» γιατί ανέκαθεν το περιθώριο με ενέπνεε. Με λίγα λόγια ήμουν είμαι και θα παραμείνω ένας από αυτούς.

«Το χρώμα της απιστίας»

Εκδ. Καλειδοσκόπιο

Σελίδες 336

Τιμή €15 

Πηγή:

https://www.philenews.com/politismos/prosopa/article/1024177/gigris-chaliakopoylos-stis-ittes-anakalypsa-ti-spoydaioteri-evergsia-tis-zois