Bookbook.gr / Μια ιστορία για τον Διονύσιο Σολωμό / Μελίνα Σιδηροπούλου / Μάρτιος 2021

Η ιδέα να καλωσορίσουν τον αναγνώστη μια σειρά από ζωγραφικά έργα είναι εξαιρετικά πρωτότυπη. Όχι μόνο γιατί ανατρέπει τον κανόνα και εξάπτει το ενδιαφέρον για το τι πρόκειται ν’ ακολουθήσει, αλλά γιατί κάνει τον αναγνώστη να νιώθει μέρος του κόσμου αυτού. Σα να βρίσκεται καλεσμένος στο σαλόνι και στις βεγγέρες του αρχοντικού, αλλά και μάρτυρας στα στιγμιότυπα που κινητοποίησαν τη δημιουργική διαδικασία για τον ποιητή. Την ίδια στιγμή το ίδιο συμβαίνει και για την ίδια τη… δημιουργό, αφού μέσα από την παράθεση δικών της σκίτσων, δοκιμών και σημειώσεων μοιάζει σαν να παρακολουθούμε τη σκηνή και το παρασκήνιο παράλληλα, το έργο και τη δημιουργό επί τω έργω. Έπειτα, είναι το ταλέντο της Μπαχά να ζωγραφίζει εικόνες όχι μόνο ως εικαστικός, αλλά και ως συγγραφέας που χειρίζεται πολύ καλά την ελληνική γλώσσα. «(…) Λίγο πίσω της ακολουθούσαν μαζεμένες κι άλλες γυναίκες, από πολλά διαφορετικά μέρη της Ελλάδας, όπως φαινόταν και από τις φορεσιές τους. Κατηφόριζαν πατώντας στα απαλά άνθη και οι πτυχώσεις των ρούχων τους σκέπαζαν τους βράχους παίρνοντας με φυσικότητα τα σχήματά τους. Η κυματοειδής πορεία των υφασμάτων έκανε τα κεντημένα παγώνια, τους τσαλαπετεινούς, τις νεφέλες, τα κυκλάμινα, τις νύφες, τα άγρια θηρία, τους ήρωες με τα σπαθιά τους να ζουν σε διαρκή κίνηση τις μικρές δραματικές του περιπέτειες στα μανίκια και στους ποδόγυρους (…)».

 Στο πρώτο μέρος του βιβλίου μοιάζει να κρατάμε κι εμείς το παιδικό χέρι του Σολωμού, καθώς τον παρακολουθούμε να μεγαλώνει στη Ζάκυνθο και έπειτα στη Βενετία, την Κρεμόνα και την Παβία όπου μετέβη για να σπουδάσει. Ο νόστος τον βασανίζει, ο «ύπνος δεν δωριζόταν». Το κείμενο συντονίζει τον αναγνώστη με την ψυχική διάθεση του νεαρού που απογαλακτίζεται βίαια, αλλά αρχίζει να βρίσκει καθοδόν τον εαυτό του και νέους φίλους. Η γραφή ενώνει οργανικά αναγνώστη και ήρωα, σα να κρατούν τον ίδιο μίτο, ο ένας λίγο πιο μπροστά, ο άλλος ακολουθώντας. Η επιστροφή του Σολωμού στην πατρίδα δεν θα είναι ρόδινη καθώς τα οικογενειακά προβλήματα αρχίζουν να γιγαντώνονται. Εκείνος θα αναγκαστεί να φύγει και πάλι, αυτή τη φορά για την Κέρκυρα. Εκεί, έχοντας πλέον πάρει απόσταση από την οικογένειά του θα μπορέσει να γράψει αφουγκραζόμενος την εποχή του και τα μεγάλα γεγονότα, όπως την Πολιορκία του Μεσολογγίου.

Κάπου εκεί, στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, δημιουργείται κατά τη γνώμη μας μια μικρή ρωγμή. Η προσπάθεια να αποδοθεί η εσωτερική, δημιουργική διαδικασία του ποιητή την ώρα που έρχεται αντιμέτωπος με οικογενειακές δικαστικές διαμάχες και σύνθετα γεγονότα (τα οποία μάλλον θα πρέπει να γνωρίζει ήδη ο αναγνώστης για να ακολουθήσει πλήρως το κείμενο), η ισορροπία του κειμένου δοκιμάζεται. Η αντίστιξη της πραγματικότητας και της εσωτερικής δημιουργικής «φωνής» δεν είναι εύκολο να γεφυρωθούν. Το γεγονός όμως πως η συγγραφέας προσεγγίζει με τόση τρυφερότητα τον ποιητή ως άνθρωπο φωτίζοντας πτυχές της ψυχοσύνθεσης και της προσωπικότητάς του ύστερα από έρευνα (όπως μαρτυρά και η βιβλιογραφία που παρατίθεται στο τέλος του βιβλίου), η απόδοση της ατμόσφαιρας μέσα στην οποία ανδρώθηκε, η εποχή και τα γεγονότα, οι εικόνες και το ταλέντο του είναι όλα εκεί, στο κείμενο. Σ’ ένα κείμενο που αποτελεί μια πολύ σοβαρή και πρωτότυπη πρόταση για το πώς θα μπορούσαμε να προσεγγίζουμε τα πρόσωπα που έγραψαν ιστορία. Παράλληλα, αξίζει να σταθεί κανείς στην ποιότητα τόσο της εικονογράφησης -η Μάρια Μπαχά είναι εξάλλου πολυβραβευμένη δημιουργός- της σελιδοποίησης και της έκδοσης συνολικά.