Pickabook / Είναι Τέρας; / Καλομοίρα Θεοχάρη / 19 Ιουλίου 2022
Βουβά βιβλία.
Βιβλία χωρίς λόγια.
Τα έχετε δοκιμάσει ποτέ;
Η σημερινή μας πρόταση εστιάζει σε ένα από τα ωραιότερα ελληνικά silent books, αυτό του εικονογράφου Αχιλλέα Ραζή που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο. Γράφει η Καλομοίρα Θεοχάρη.
*********************************************
...«Δεν είμαστε συνηθισμένοι στην Ελλάδα στα βιβλία χωρίς λόγια» σημειώνει η Αγγελική Γιαννικοπούλου, καθηγήτρια παιδικής λογοτεχνίας στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο (ΤΕΑΠΗ). Και συνεχίζει: «Στην Ελλάδα έχουμε μεγάλη εμπιστοσύνη στον γραπτό λόγο· δεν συνηθίζουμε να λέμε εξάλλου “πού το έχεις δει γραμμένο;” Η φράση αυτή δείχνει ακριβώς πόσο εμπιστοσύνη δείχνουμε στον γραπτό λόγο. Θεωρούμε ότι η ιστορία λέγεται μόνο με τον λόγο, εξάλλου και το σχολείο επικεντρώνει στον γραπτό λόγο, αν και πλέον, στην εποχή της εικόνας, θα πρέπει να μαθαίνουμε και να γνωρίζουμε καλά πώς να προσλαμβάνουμε και να αναλύουμε τις εικόνες, και μάλιστα σε πολλά επίπεδα». O οπτικός γραμματισμός είναι, λοιπόν, το ζητούμενο. Γιατί ακόμα και τα πιο «απλά» βιβλία χωρίς λόγια προϋποθέτουν τη γνώση κάποιων οπτικών συμβάσεων (όπως για παράδειγμα τη γραμμή που υποδηλώνει την οσμή ενός φαγητού ή το συννεφάκι τη σκέψη), αλλά και την ικανότητα να διακρίνει κανείς τα σύμβολα και ν’ ακολουθεί την ιστορία οπτικά... [1]
Εσάς τα δικά σας παιδιά πώς νιώθουν για τα wordless books?; Εμείς στο σπίτι μας έχουμε ακούσει όλες τις απόψεις! "Είναι βαρετό, δεν έχει λόγια / Κοίτα πόσο ωραίες εικόνες έχει / Να φτιάξουμε τη δική μας ιστορία; / Να τη γράψουμε πάνω;" Για εμένα, ούτε λόγος βέβαια, έτσι;! Εγώ απλά τα λατρεύω...
Το βιβλίο για το οποίο θα σας πω λίγα περισσότερα πράγματα σήμερα είναι φιλοτεχνημένο από έναν εικαστικό που 'γνώρισα' καλύτερα μέσα από τα έργα του κατά την περίοδο της πρώτης καραντίνας. Όχι ότι δεν τον ήξερα από τις υπέροχες εικονογραφήσεις του σε ξεχωριστά βιβλία, όπως το "Μελάκ, μόνος" ή το "Καλοκαίρι στο κουτί" - μην παρεξηγηθώ - αλλά ένα μικρό ημερολόγιο που κρατούσε τότε με βοήθησε να ανταπεξέλθω στα νέα δεδομένα. Έχει σημασία που σας το λέω;; Έχει. Η Τέχνη, όπως κι αν την ορίζει καθένας μας είναι γιατρικό και εγώ σαν γονιός που θέλω να δώσω στα παιδιά μου υγιείς τρόπους να αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα, θέλω να τους προσφέρω την εναλλακτική των τεχνών ως θεραπεία! Κάπως έτσι, καταλήγω στα βιβλία δίχως λόγια, εκεί που όλοι μας μπορούμε να βάλουμε τα δικά μας και να εκφραστούμε ελεύθερα.
Είναι τέρας;
Δημιουργός: Αχιλλέας Ραζής
Προτεινόμενη ηλικία: 5+
"Tι είναι αυτό το γκρίζο πράγμα που μας ακολουθεί;
Γιατί βρίσκεται παντού;
Γιατί είναι πάντα εκεί και ρίχνει πάνω μας τη σκιά του;
Όμως, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι!
Η πραγματικότητα από μόνη της μας φέρνει συχνά σε αδιέξοδο, και όχι μόνο δεν διώχνει αλλά, αντίθετα, ενισχύει τους φόβους μας. Το βιβλίο αυτό μιλάει για όλα τα σκοτεινά πράγματα που μας φοβίζουν στη ζωή.
Αν δεν τα βάλουμε κι αυτά μέσα στο «παραμύθι», τότε το παραμύθι θα είναι ψεύτικο, αφού πουθενά δεν υπάρχει μόνο χαρά, και οι φόβοι μας θα είναι πάντα εκεί έξω.
Ένα βιβλίο μόνο με εικόνες που περιγράφει τη διαδρομή
ενός μικρού αγοριού από τη βεβαιότητα του «είναι τέρας»
στο ενδεχόμενο «μήπως τελικά δεν είναι τέρας;»."
Ένα μικρό αγόρι ανακαλύπτει τον κόσμο και μέσα σε αυτόν ανακαλύπτει πως δεν είναι όλα ονειρικά πλασμένα.
Σκιές, έκπληξη, τρόμος
Σκιές, παρατήρηση, τρόμος,
εκλογίκευση όσο μεγαλώνει,
πού πήγε ο τρόμος; οι σκιές;
ποιός είναι ο ίδιος;
ενηλικίωση, συμφιλίωση.
"Η σκιά, ήδη από την αρχαιότητα, είχε ταυτιστεί με το κακό, με το σκοτεινό, αυτό που μένει ανομολόγητο, απωθημένο και άγριο μέσα μας. Δεν είναι τυχαίο που στη γλώσσα μας το ρήμα σκιά-ζομαι, είναι συνώνυμο του φοβάμαι. Στην ψυχολογία, σκιά θεωρείται "το άθροισμα όλων των προσωπικών και συλλογικών ψυχικών στοιχείων τα οποία, εξαιτίας της ασυμβατότητάς τους με την επιλεγμένη συνειδητή στάση, δεν εκφράζονται στη ζωή". Κοινός τόπος και στις δύο προσεγγίσεις είναι η θεώρηση της σκιάς, του φόβου δηλαδή, ως προβολή, ως ενός φαινομένου που συμβαίνει όταν η ύπαρξη απομακρύνεται από το ζωηφόρο φως της χαράς, της ενσυναίσθησης, της συνύπαρξης." [2]
Ένα τρομερά πολύχρωμο βιβλίο που 'φωνάζει' δίχως λόγια όσα θέλει να μας πει. Δεν ξέρω αν αγάπησα περισσότερο τις εικόνες ή την ιστορία που κρύβεται πίσω από αυτές. Σίγουρα εκτιμώ πολύ τον δημιουργό και τη δουλειά του εν γένει μα δεν είναι αυτός ο λόγος που σας προτρέπω να το αναζητήσετε. Το "Είναι τέρας;" δείτε το σαν μια μοναδική ευκαιρία παιχνιδιού και ιχνηλάτησης των φόβων των παιδιών σας. Εμείς διαβάζοντάς το μιλήσαμε για πολλά - γνωστές και μη ανησυχίες μας. Τί εννοώ, όμως 'διαβάζοντάς το' ; Παρατηρώντας τις εικόνες (κι αφού τσακωθήκαμε λίγο για τα ονόματα των ηρώων) εμείς συντάξαμε το δικό μας κείμενο
In Same Category
- Ο Αναγνώστης / Για ένα ποδήλατο / Εύη Γερασίμου-Καλλιγά / Οκτώβριος 2024
- Σκεπτικό βράβευσης White Ravens 2024 (αγγλικά) / Το κοτσύφι
- Διάστιχο / Ελένη Γεωργοστάθη: «Φίλοι δεμένοι με κλωστή» / Κατερίνα Ζαμαρία / 19 Σεπτεμβρίου 2024
- Ο Αναγνώστης / Μικρά κριτικά εικονογραφημένα… με δυο λόγια / Μαρίζα Ντεκάστρο / Σεπτεμβριος 2024
- efsyn.gr / «Μια φωλιά για μένα» της Βαλεντίνας Παπαδημητράκη / Μαρία Μυστακίδου / 3 Μαρτίου 2024