Bookpress / «Κ' η φαντασία στον λογισμό» / Χριστίνα Αργυροπούλου / 22 Αυγούστου 2022

Βιβλιοπαρουσίαση του τιμητικού τόμου για την Ομότιμη Καθηγήτρια Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου, «Κ' η φαντασία στον λογισμό», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, σε επιστημονική επιμέλεια των Γιάννη Σ. Παπαδάτου και Δημήτρη Πολίτη.

Της Χριστίνας Αργυροπούλου

Ο τιμητικός τόμος στην Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου με τον τίτλο «Κ’ η φαντασία στον λογισμό» είναι ιδιαίτερα σημαντικός, όπως φαίνεται από τις εργασίες που περιλαμβάνει. Την επιστημονική επιμέλεια του τόμου αυτού έχουν οι Αναπληρωτές Καθηγητές Γιάννης Σ. Παπαδάτος και Δημήτρης Πολίτης. Συνάδελφοι της Τιμώμενης, φίλοι, πρώην φοιτητές της Άντας Κατσίκη- Γκίβαλου και νυν δάσκαλοι και Πανεπιστημιακοί καταθέτουν με πολλή αγάπη τα κείμενά τους για να τιμήσουν μια εξαιρετική επιστήμονα, μια φίλη και έναν ξεχωριστό άνθρωπο στο ήθος. Ο τόμος είναι λιτός και προσεγμένος τυπογραφικά, με σημαίνοντα τίτλο, καθώς η διαλεκτική σχέση φαντασίας και λογισμού απαιτείται τόσο στη συγγραφή όσο και στη μελέτη της Λογοτεχνίας. Ιδιαίτερα, όμως, είναι αναγκαία αυτή η διαλεκτική σχέση στη διδακτική πράξη για να προσελκύσει τον μικρό -και όχι μόνον- μαθητή-αναγνώστη και να τον εμπλέξει στη διαδικασία της μάθησης ως ισότιμο συνδημιουργό, αφυπνίζοντας ικανότητες και αξιοποιώντας δεξιότητες.

Ο τιμητικός τόμος έχει σαφή δομή, καθώς μετά τα Προλογικά από τους Αναπληρωτές Καθηγητές Δ. Πολίτη, Γιάννη Παπαδάτο και από τον Καθηγητή και Πρόεδρο του ΠΤΔΕ του ΕΚΠΑ, ακολουθούν το βιογραφικό σημείωμα της Ομότιμης Καθηγήτριας και η πλούσια εργογραφία της. Μέσα από αυτά ο αναγνώστης έχει μια σφαιρική εικόνα για το επιστημονικό έργο της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου, το ερευνητικό και συγγραφικό, αλλά και για την πλούσια συνεισφορά της τόσο στη Νεοελληνική Φιλολογία όσο και στην Παιδική και Νεανική Λογοτεχνία, στην φιλαναγνωσία, στην λογοτεχνική κριτική και σε πολλούς άλλους τομείς όπου πρόσφερε και προσφέρει, κατά την εργασιακή, διδακτική και επιστημονική της πορεία. Ακολουθούν τα κείμενα που συγκροτούν τον τόμο κατά ενότητες, όπως: ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΑ ΚΑΤΣΙΚΗ-ΓΚΙΒΑΛΟΥ (5), ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (15), ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ (16) και (7) ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΚΛΑΣΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, ΘΕΑΤΡΟ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, τα οποία αναδεικνύουν και τους τομείς με τους οποίους ασχολήθηκε η τιμώμενη Καθηγήτρια. Όλη αυτή η επιστημονική κατάθεση είναι σημαντική και σημαίνουσα με εμπεριστατωμένη βιβλιογραφία από όλους τους επιστήμονες που κατέθεσαν με αυτόν τον τρόπο την αγάπη τους για την επιστήμονα και φίλη σε πολλούς μας Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου.

Μέσα από αυτά ο αναγνώστης έχει μια σφαιρική εικόνα για το επιστημονικό έργο της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου, το ερευνητικό και συγγραφικό, αλλά και για την πλούσια συνεισφορά της τόσο στη Νεοελληνική Φιλολογία όσο και στην Παιδική και Νεανική Λογοτεχνία, στην φιλαναγνωσία, στην λογοτεχνική κριτική και σε πολλούς άλλους τομείς...

Ήδη στα αντί Προλόγου και τα Εργοβιογραφικά αναδεικνύονται το εύρος των επιστημονικών και ερευνητικών ενδιαφερόντων της Τιμώμενης και οι πρωτοποριακές πρωτοβουλίες της για την καθιέρωση της Παιδικής Λογοτεχνίας στο Πρόγραμμα Σπουδών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, προγράμματα και δράσεις για τη φιλαναγνωσία, για το παιδικό βιβλίο και άλλα πολλά, που άλλαξαν θετικά -και μέσα και από τους φοιτητές της τότε, τώρα δασκάλους- την εικόνα και την ουσία στη διδασκαλία της Λογοτεχνίας στο σχολείο. Άλλωστε και η υπό την καθοδήγησή της συγγραφική ομάδα Ανθολογίων Λογοτεχνικών Κειμένων για τις Γ΄, Δ΄, Ε΄ και Στ΄ τάξεις του δημοτικού σχολείου αναδεικνύουν όχι μόνον υπευθυνότητα, εύρος γνώσεων με νέους τρόπους ανάγνωσης, πρόσληψης, κατανόησης και δημιουργικών δραστηριοτήτων, αλλά και εξαιρετική προσφορά στα ελληνόπουλα και στη λογοτεχνική τους παιδεία. Διότι η Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου είναι ένας δημοκρατικός άνθρωπος στην πράξη, κοινωνικός, άνθρωπος της προσφοράς, οργανωτική και για όσους βρεθήκαμε αποσπασμένοι στο Γραφείο της, φιλική και πάντα θετική να μας αξιοποιήσει είτε σε Φροντιστηριακά Μαθήματα είτε σε Επιστημονικά Συνέδρια. Επίσης, μας ενέτασσε σε δράσεις του ΠΤΔΕ και σε έρευνες που διεξήγαγε.

Τα κείμενα του πρώτου μέρους των: Μαργαρίτας Βασταρδή, Κατρίν Βελισσάρη, Πηγής-Δάφνης Κουτσογιαννοπούλου, Μαρίας Πεσκετζή και Κυριάκου Χαραλαμπίδη αναδεικνύουν την φίλη, την επιστήμονα, τον άνθρωπο και το ήθος του, τη δράση της Τιμώμενης στο ΕΚΕΒΙ και το εύρος των επιστημονικών ενδιαφερόντων της, τη σχέση του βιβλίου της Θαυμαστό ταξίδι με το Εικαστικό Σύμπαν του Ανρί Ρουσό, τη συμβολή της στη Νεοελληνική Λογοτεχνική Κριτική, μέσα από το έργο της Φιλολογικές Διαδρομές και την εξαιρετική ποιητική κατάθεση του Κ. Χαραλαμπίδη, Το Συναπάντημα.

Givalou Kyriakos Haralambidies

Η Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου, με τον Κύπριο ποιητή Κυριάκο Χαραλαμπίδη.

Το δεύτερο μέρος (15 κείμενα) φιλοξενεί το κείμενο της Δ. Αναγνωστοπούλου για τη Λογοτεχνική Ανάγνωση μέσα στη μυθοπλασία, εστιάζει στην ανάγνωση και τον αναγνώστη, κείμενο ιδιαίτερα χρήσιμο, καθώς εισάγεται ο πραγματικός αναγνώστης στη μυθοπλασία, με ό,τι αυτή του προσφέρει ως κουλτούρα, αλλά μπορεί συγχρόνως να τον οδηγήσει και στη φιλαναγνωσία. Ακολουθούν τα κείμενα της Χρ. Αργυροπούλου, μια μελέτη στον άξονα: Ο Έρωτας στα Μυθιστορήματα του Αλ. Παπαδιαμάντη: Μετανάστις, Οι Έμποροι των Εθνών και Η Γυφτοπούλα, της Ασπασίας Γκιόκα, Η ανάδειξη στοιχείων συγγένειας ανάμεσα στον Όσκαρ Ουάϊλιντ και τον Κοσμά Πολίτη, ενώ, σημαντική είναι και η συμβολή στον τόμο με το κείμενο: ο «Φοιτητικός Ύμνος» του Κ. Παλαμά γραμμένο από τον Γερ. Ζώρα και την Μαρία Δημάκη-Ζώρα. Ακολουθούν η κατάθεση της Μάρθας. Καρπόζηλου για τη ζωή στα Γιάννενα μέσα από τον περιοδικό τύπο του 19ου αιώνα, η εργασία του Ερ. Καψωμένου για τον Παντελή Πρεβελάκη και την Κρίση του Πολιτισμού, η εργασία των Τρ. Κωτόπουλου και Αικ. Παναγιωτοπούλου για την Πολιτική Σκέψη στην Ποίηση και την Ποιητική του Ιάσονα Δεπούντη, όπως και του Κ. Μαργώνη για τον ρόλο της Μεταφοράς στον Ποιητικό Λόγο του Β. Φίλου. Ακολουθούν οι Αθησαύριστοι Πολιτικοί Λόγοι του Ιακ. Πολυλά από τον Θεοδόση Πυλαρινό, που η παρουσίασή τους για πρώτη φορά συμβάλλει στο έως τώρα γνωστό έργο του Πολυλά. Η Ζωή Σαμαρά παρουσιάζει με πολλή ευαισθησία και γνώση την ποίηση της Βικτωρίας Καπλάνη: Μια Μελωδία του Συλλογικού Πεπρωμένου, εστιάζοντας στην αρχετυπική θέαση της γραφής του ποιήματος και του κόσμου και ο Γ. Σπανός αναδεικνύει στο διήγημα του Αλ. Παπαδιαμάντη Η Φωνή του Δράκου την ευαισθησία του Παπαδιαμάντη ως αφηγητή στον κοινωνικό αποκλεισμό.

Επίσης στο δεύτερο μέρος γράφουν ακόμη οι: Ιφ. Τριάντου-Καψωμένου με τίτλο: Έπος και Τραγωδία, Μύθος και Ιστορία στο Παγκόσμιο Άσμα του Χριστόδουλου Γαλατόπουλου (1902-1953), όπου αναδεικνύεται πώς ο συγγραφέας περικλείει την ιστορία μέσα στον μύθο, η Φανή Τσιαμάση γράφει για την «Ανταπόκριση» του αναγνώστη στο μυθοπλαστικό αφήγημα του Κ. Βούλγαρη Η Περούκα της Σοφίας Νέρη. Ο Χριστόφ. Χαραλαμπάκης παρουσιάζει την Αλληλογραφία Νικόλαου Ματσανιώτη-Εμμανουήλ Κριαρά και η Λουίζα Χριστοδουλίδου προσεγγίζει το εκτενές αφηγηματικό ποίημα «Γρηγόρης Αυξεντίου» του Κυριάκου Χαραλαμπίδη, που αφορά τον Κυπριακό Αγώνα 1955-59, καθώς πρόκειται για ένα ποίημα εμβληματικό, όπως και η μορφή του ξεχωριστού ήρωα Αυξεντίου. Εδώ ολοκληρώνεται και το δεύτερο μέρος του βιβλίου με πολύ ενδιαφέρουσες καταθέσεις κειμένων για τη λογοτεχνία, για τις λογοτεχνικές θεωρίες και τη λογοτεχνική κριτική, καθώς όλα συμβάλλουν στην καλύτερη διδακτική του μαθήματος σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης και στον καλύτερο εξοπλισμό του εκπαιδευτικού και κάθε εραστή της λογοτεχνίας.

Ο Γιάννης Σ. Παπαδάτος, με αφορμή ένα εικονογραφημένο βιβλίο για το έπος του 1940 και την Κατοχή, γράφει για τις έννοιες της φιλαναγνωσίας και της δημιουργικής γραφής και θεωρεί ότι πολλά τέτοια βιβλία μπορούν να συμβάλουν στη φιλαναγνωσία και σε δημιουργικές δράσεις των παιδιών.

Ακολουθεί το τρίτο μέρος με 16 κείμενα και τον τίτλο: Λογοτεχνία για Παιδιά και Νέους, όπου κατατίθενται τα ακόλουθα: Ο Β. Δ. Αναγνωστόπουλος γράφει για τον Ιωάννη Πέρδιο (881-1930): Η Ποίησή του για παιδιά και νέους. Η ποίησή του εξετάζεται γραμματολογικά, ιδεολογικά και αισθητικά. Η Βενετία Αποστολίδου γράφει για την Κατασκευή του Μικρού Αναγνώστη στις αυτοβιογραφικές αφηγήσεις του Ζαν-Πολ Σαρτρ και της Άλκης Ζέη και παρουσιάζει ενδιαφέροντα στοιχεία για να εμβαθύνουμε στη σχέση ανάγνωσης-γραφής-παιδικής ηλικίας-οικογενειακού και πολιτισμικού περιβάλλοντος. Η Αγγελική Γιαννικοπούλου γράφει: Πώς γεννιούνται τα μωρά και οι ιδέες, όπου μελετάει ζητήματα ιδεολογίας στο σύγχρονο εικονογραφημένο βιβλίο γνώσεων, καθώς εικονογράφηση, γλώσσα, ύφος, αφηγητής και άλλα στοιχεία, τα οποία συγκροτούν το οπτικό και λεκτικό κείμενο, είναι φορείς ιδεολογίας. Η Αλ. Ζερβού μελετάει Το φαινόμενο της προσφυγιάς στο σημερινό παιδικό ανάγνωσμα: ανασημασιοδοτήσεις τόπων ανανοηματοδοτήσεις κλασικών, επικαιροποιήσεις μύθων και αναδίφηση ιστορικότητας, στοιχεία εμπλουτιστικά και απελευθερωτικά, κατά τη συγγραφέα, για το παιδικό βιβλίο. Η Μένη Κανατσούλη εξετάζει τον ρόλο της επιστολής στα λογοτεχνικά βιβλία για παιδιά, η Β. Λαλαγιάννη μελετάει στον συγγραφέα και ποιητή Αλέν Γλυκό, ελληνικής καταγωγής, τον ρόλο της μνήμης, την εξορία στην παιδική ηλικία και τον μύθο της πατρίδας, μέσα από βιώματα του πατέρα του, που, μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, έφτασε πρόσφυγας στην Ελλάδα. Η Ελπινίκη Νικολουδάκη-Σουρή καταθέτει τη δική της μελέτη για την Κασσάνδρα της Λίτσας Ψαραύτη, που από μάντισσα της Τροίας μεταπλάθεται σε μυθιστορηματική ηρωίδα στο παιδικό βιβλίο, καταδεικνύοντας ότι η Ιλιάδα είναι παρούσα στην αφήγηση αυτή και αποτελεί πηγή έμπνευσης για την παιδική λογοτεχνία. Η Σούλα Οικονομίδου γράφει για την αναπαράσταση σε πολλά παιδικά βιβλία της παιδικότητας ως συνώνυμης της αθωότητας.

Επίσης, ο Γιάννης Σ. Παπαδάτος, με αφορμή ένα εικονογραφημένο βιβλίο για το έπος του 1940 και την Κατοχή, γράφει για τις έννοιες της φιλαναγνωσίας και της δημιουργικής γραφής και θεωρεί ότι πολλά τέτοια βιβλία μπορούν να συμβάλουν στη φιλαναγνωσία και σε δημιουργικές δράσεις των παιδιών. Ο Γ. Παπαντωνάκης, με βάση τη θεωρία της αναγνωστικής ανταπόκρισης και κυρίως τη θεωρία των N. Holland και M. Benton, διερευνά τον βαθμό δυσκολίας / πρόσληψης ενός λογοτεχνικού κειμένου, προτείνοντας έναν μαθηματικό τύπο.

Ακόμα, η Μ. Παπαρούση γράφει για: Βιβλία που μιλούν για βιβλία: Διακειμενικότητα, Μετα-ανάγνωση και Φιλαναγνωσία, θέματα ιδιαίτερα επίκαιρα για την πρόσληψη και κατανόηση του λογοτεχνικού κειμένου είτε είναι για παιδιά είτε για ενήλικες. Ο Δημ. Πολίτης με την ερωτηματική πρόταση-τίτλο: Είναι «χρήσιμη» η Λογοτεχνία για παιδιά; μελετάει τον ρόλο των αναγνωστών και την προφανή συμβολή της θεωρίας, επιβεβαιώνοντας τη «χρησιμότητα» της λογοτεχνίας, «η οποία δυνητικά διευρύνει τα όρια και εμπλουτίζει τις θεωρητικές προσεγγίσεις των μυθοπλαστικών αφηγήσεων, γενικά», όπως επισημαίνει. Ακολουθούν τα κείμενα της Μαρίνας Ροδοσθένους-Μπαλάφα για Την ανίχνευση του πρώτου ελληνικού εικονοβιβλίου χωρίς λόγια: Η φάλαινα, το αγόρι και η θάλασσα ανάμεσά τους της Πέρσας Ζαχαριά. Ο Νίκος Στάμου μελετάει τη Λογοτεχνία ως ιστορικό συγκείμενο: Μια διαφορετική ανάγνωση του μυθιστορήματος της Άλκης Ζέη Ο Ψεύτης Παππούς, η Τασούλα Τσιλιμένη παρουσιάζει Τα Μαγικά Μολύβια της Φαντασίας στα Wordless Books (και Picture Books) και τέλος η Σίσσυ Τσιφλίδου μελετάει τον Λογοτεχνικό και προσωπικό μύθο στο έργο της δημιουργού Ρεμπέκα Ντοτρεμέρ, μελέτη με την οποία ολοκληρώνεται και αυτή η δομική ενότητα του βιβλίου με πολύ ενδιαφέροντα κείμενα για τη λογοτεχνία για παιδιά και νέους.

Ακολουθεί το τελευταίο μέρος με εφτά κείμενα και με τον τίτλο: Κλασικά Γράμματα, Θέατρο, Εκπαίδευση, όπου ειδικοί μελετητές καλύπτουν με τα κείμενά τους αυτή την ενότητα. Ο Θ. Γραμματάς γράφει για το Θέατρο για ανηλίκους θεατές, μια νέα μορφή υβριδικού θεάτρου, φωτίζοντας πτυχές αυτού του τομέα, με εστίαση στον ανήλικο θεατή ως τελικό αποδέκτη και κριτή του σκηνικά προβαλλόμενου θεάματος, καθώς στο θέατρο για ανηλίκους πολλές παράμετροι που ίσχυαν ως τώρα έχουν διαφοροποιηθεί. Το κείμενό του συμβάλλει στην ενημέρωση των δασκάλων και των γονέων σχετικά με τη θεατρική παιδεία των παιδιών τους. Ακολουθεί Η παιδαγωγική του θεάτρου στη διδασκαλία του ποιήματος για αγωγή και παιδεία του Σίμου Παπαδόπουλου, ο οποίος αναδεικνύει τη συμβολή της παιδαγωγικής του θεάτρου μέσα από τη διδασκαλία λογοτεχνικών (ποιητικών) κειμένων στην αγωγή των μαθητών κατά την τυπική και μη τυπική τους εκπαίδευση. Επίσης, η Στέλλα Πριόβολου επιχειρεί μια άλλη ανάγνωση της Μήδειας του Ευριπίδη συγκρίνοντάς την με τη Μήδεια του Νομπελίστα Ντάριο Φο και της Φράνκα Ράμε, εστιάζοντας στον μονόλογο της Μήδειας του Ευριπίδη και της ιταλικής εκδοχής της. Στο ιταλικό έργο παρουσιάζεται μια λαϊκή Μήδεια, που μεταπλάθει τα Ευριπίδεια κίνητρα για τη θανάτωση των παιδιών της, εστιάζοντας όχι στη ζήλια και την εκδίκηση του Ιάσονα, αλλά στο κίνητρο της αυτοσυνειδησίας. Ακολουθούν η κατάθεση του Γεράσιμου Ρηγάτου για τις Ανέκδοτες επιστολές (1929-1949) της παιδαγωγού Σοφίας Αμαριώτου προς την αδελφή της παιδαγωγό Μαρίκα Αμαριώτου με σημαντικές πληροφορίες για τη ζωή της πρωτοπόρου παιδαγωγού Μαρίκας Αμαριώτου. Από την περιοχή των κλασικών γραμμάτων ο Αναστάσιος Στέφος μελετά τη Σκηνή Αχιλλέα και Πριάμου στη ραψωδία Ω της Ιλιάδας, όπου έχομε στιγμές ανθρωπισμού προς τον γέροντα πατέρα του οποίου σκότωσε τον ήρωα και προστάτη της Τροίας Έκτορα. Πρόκειται για μια σκηνή ιδιαίτερα δραματική και κάθαρσης για τον Αχιλλέα, που είχε φερθεί απάνθρωπα στον νεκρό Έκτορα. Ο ομηρικός ήρωας με τη στάση του αυτή στον Πρίαμο διδάσκει διαχρονικά ήθος ανθρωπισμού στον αντίπαλο και αναγνωρίζει το ηρωικό μέγεθος του αντιπάλου του στο αρχαιότερο λογοτεχνικό κείμενο του ελληνισμού και της Ευρώπης. Ο Θανάσης Τριλιανός με το θέμα του Εκπαιδευτική Έρευνα και Ποιότητα στην Εκπαίδευση φωτίζει τη συμβολή της εκπαιδευτικής έρευνας στη βελτίωση της ποιότητας στην εκπαίδευση, καθώς με την έρευνα αναδεικνύονται ελλείψεις και αναγκαιότητες. Τέλος, ο τόμος ολοκληρώνεται με την εργασία του Αθανασίου Τσιπλητάρη, ο οποίος προσεγγίζει τόσο τη μορφή του Αλέξανδρου Δελμούζου ως ανθρώπου, ως δασκάλου και οραματιστή, όσο και το έργο του σε σχέση με τη σύγχρονη εκπαιδευτική πραγματικότητα.

Μέσα από αυτή τη σύντομη περιήγηση στις καταθέσεις πανεπιστημιακών δασκάλων, φίλων και άλλων πνευματικών ανθρώπων αναδεικνύεται το εύρος των εργασιών σχετικά με τις Λογοτεχνικές Σπουδές και τη Διδασκαλία της Λογοτεχνίας, ενήλικης και παιδικής-νεανικής. Της λογοτεχνίας ως ποίησης, πεζογραφίας και θεατρικού λόγου, που η συμβολή της είναι αποφασιστική στην παιδεία των νέων σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης και στα Πανεπιστήμια. Άλλωστε όλα τα κείμενα αναδεικνύουν και το εύρος των ενδιαφερόντων και τη συμβολή της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου κατά την πανεπιστημιακή της καριέρα σε κάθε τομέα. Πρόκειται για έναν τιμητικό τόμο, που δεν είναι μόνον για τη βιβλιοθήκη, αλλά αποτελεί πηγή πλούτου για κάθε αναγνώστη, εκπαιδευτικό και μη, αφού μπορεί να αντλήσει από την ποικιλία των κειμένων σύγχρονη πληροφόρηση σε πολλούς τομείς, όπως αυτοί καταδεικνύονται από την εύστοχη δομική οργάνωση του τόμου.

Αξίζουν πολλά μπράβο σε όλους τους συμμετέχοντες, στους συναδέλφους, που επιμελήθηκαν αυτόν τον εξαιρετικό Τιμητικό Τόμο για την Ομότιμη Καθηγήτρια Άντα Κατσίκη Γκίβαλου, και σε όλους τους συντελεστές που συνέβαλαν για να καταστεί δυνατή η έκδοσή του από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.

Εύχομαι από καρδιάς στην Τιμώμενη Καθηγήτρια και φίλη, σε αυτόν τον ξεχωριστό άνθρωπο που γνώρισα στη ζωή μου, να έχει υγεία και να συνεχίσει την προσφορά της στην εκπαίδευση με τον τρόπο που η ίδια θα επιλέξει και σε αυτή τη φάση της ζωής της.

* Η Χριστίνα Αργυροπούλου, PHD Université Libre de Bruxelles, είναι Επίτιμη Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, συγγραφέας. 

Πηγή:

https://bookpress.gr/kritikes/idees/16063-k-i-fantasia-ston-logismo-timitikos-tomos-gia-tin-kathigitria-anta-katsiki-givalou