English
Αγαθοί και κακοί δαίμονες, ανάλογα με το αν έφερναν ευτυχία ή δυστυχία στους ανθρώπους, αν έκαναν το καλό ή το κακό, ο κύριος Δαίμων αυτοπροσώπως, αλλά και η Δήμητρα ή Μήτρω ή η Γυναίκα με την Πέτρινη Γλώσσα πρωταγωνιστούν στα δύο ποιητικά αφηγήματα του Θανάση Χατζόπουλου με τίτλο Ο Κύριος Δαίμων & Η Γυναίκα με την Πέτρινη Γλώσσα (ζωγραφιές και σχέδια: Μιχάλης Μανουσάκης, Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, Αθήνα 2021).
Ο κύριος Δαίμων, καταδικασμένος σε απομόνωση εξαιτίας της ανθρώπινης προκατάληψης, λυγίζει κάτω από το βάρος και τις αρνητικές συνδηλώσεις και παρεξηγήσεις του ονόματός του και αποφασίζει να αποσυρθεί από το καταχθόνιο έργο του και να πάψει να βρίσκεται πίσω από κάθε κακοτυχία, ατύχημα, άτυχο έρωτα, πληγωμένο άνθρωπο, ανθρωποκτόνο πόλεμο. Η Δήμητρα ή Μήτρω ήταν κάποτε ένα χαρισματικό, ροδαλό κοριτσάκι που μίλησε πιο γρήγορα από την ώρα που συνήθως τα μωρά λένε τις πρώτες κουβέντες τους. Η μεταμόρφωσή της στη γυναίκα με την πέτρινη γλώσσα, που πλήγωνε τους συγχωριανούς της με τις λέξεις-φαρμάκι, τον θυμό και την οργή της, την οδήγησε στη σιωπή και τη μοναξιά.
Πόσο θα κρατήσει η ανακωχή με το κακό που έχει κηρύξει ο κύριος Δαίμων; Οχι και πολύ. Η μια χαρά διαδέχεται την άλλη, η ευτυχία χάνει τη λάμψη της και ο κόσμος βυθίζεται σε μια θανατερή αδράνεια. Το κακό πρέπει να επιστρέψει για να βγάλει τους ανθρώπους από τον λήθαργο και να τους υπενθυμίσει πως «τα καλά δεν είναι για πάντα. Εχουν τέλος εκεί που αρχίζουν τα άσχημα. Κι αυτά εξίσου δεν είναι για πάντα. Αρχίζουν για να βρουν το τέλος τους εκεί που ξαναρχίζουν τα καλά. Για να γυρίζει ο κόσμος, να συνεχίζει τους κύκλους του». Αλλά και η Γυναίκα με την Πέτρινη Γλώσσα δεν είναι καταδικασμένη για πάντα στη σιωπή. Η αγάπη θα της διδάξει πως «τα λόγια μπορούν να γιατρέψουν όσο και να σκοτώσουν. […] Μπορεί να χαϊδεύουν αλλά και να χτυπούν», πως με τα καλά λόγια η ζωή βρίσκει τη ρότα της.
Ο ποιητής, παιδοψυχίατρος και ψυχαναλυτής Θανάσης Χατζόπουλος γράφει δύο αλληγορικές ιστορίες που μιλάνε για το κακό που πληγώνει τους ανθρώπους και για την πάλη να απαλλαγούν από τη σύγχυση και τις δεσμεύσεις του μικρόκοσμού τους και να δουν τον εαυτό τους ως μέρος ενός ευρύτερου συνόλου. Πίσω από τις λέξεις αχνοφέγγει η αναζήτηση και η ανάγκη παρηγοριάς μέσα σε έναν άξενο και ανοίκειο κόσμο. Ο θεραπευτικός, παραμυθητικός λόγος του Θανάση Χατζόπουλου συνομιλεί δημιουργικά με τις ζωγραφιές και τα σχέδια του Μιχάλη Μανουσάκη. Ανθρώπινες μορφές, απλοποιημένες φιγούρες σε σχέση με τον περιβάλλοντα κάθε φορά χώρο τους, σε έντονα χρώματα και καθαρές γραμμές, δημιουργούν παραστάσεις με συμβολικές προεκτάσεις, που αναπαριστούν και μεγεθύνουν το περιεχόμενο των δύο ιστοριών. Λόγος και εικόνα παράγουν μαγικό νόημα, μεταστοιχειώνοντας συνηθισμένα πρόσωπα και πράγματα με τον τρόπο της αλληγορίας ή και του παραμυθιού.
Ο Θανάσης Χατζόπουλος με το βιβλίο του Ο Κύριος Δαίμων & η Γυναίκα με την Πέτρινη Γλώσσα ανατέμνει την ανθρώπινη ψυχή και μας θυμίζει πως ακόμα και οι θεοί ήταν «κάποτε παιδιά και ανάλογα με το τι είδους παιδιά είχαν υπάρξει γίνονταν ισοδύναμοι θεοί για τους ανθρώπους». Αρκεί, όμως, ένα χάδι, μια συμπονετική ματιά, δυο λόγια ενθαρρυντικά για να ανθοφορήσει η ζωή μας, να γιατρευτούν οι πληγές του παρελθόντος και να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις του παρόντος. Οι ιστορίες του ανά χείρας τόμου, γραμμένες και εικονογραφημένες μέσα στην αβεβαιότητα και τους ποικίλους φόβους της πανδημίας, θυμίζουν στον αναγνώστη πως οι λέξεις και οι χρωστήρες δίνουν διέξοδο στα αδιέξοδα ενός παραμορφωμένου και μαραγκιασμένου κόσμου.