English
Έτος Mνήμης για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Η Μικρασιατική Καταστροφή ήταν ένα τραύμα που δεν επουλώθηκε ποτέ για τον Ελληνισμό. Πώς παρουσιάζεται σήμερα το 1922 στα παιδικά και νεανικά βιβλία μέσω της μυθοπλασίας; Πώς ζωντανεύουν ξανά αυτές οι τραγικές στιγμές, τα πρόσωπα – οι πρωταγωνιστές της εποχής; Πώς διαμορφώνεται το κατάλληλο έδαφος για να δημιουργήσει ερωτήματα, να προκαλέσει περαιτέρω αναζήτηση για τον πόλεμο, το προσφυγικό, την πολιτική των κρατών, τα ιδανικά;
(...)
Τζιέρι μου 1922 – Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο
Στο βιβλίο Τζιέρι μου 1922 η γιαγιά της Φωτεινής θυμάται και περιγράφει τις δικές της εικόνες, θραύσματα από τη δική της ζωή. Λίγες εικόνες της γιαγιάς από μια ολόκληρη ζωή, δοσμένες στην εγγονή σαν σκόρπιες φωτογραφίες από ένα μεγάλο ταξίδι.
Από τα πρώτα χρόνια στην Τρίγλια που ζούσε μικρό κορίτσι ακόμα λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος: «Μ ’άρεσε το σχολείο Τζιέρι μου, πολύ μ’ άρεσε. Δεν επήγα πέρα από την τρίτη δημοτικού. Που να προλαβαίνω τα αδέλφια μου, έξι τους είχαμε. Δουλειές μαζί με σχολείο, νικήσανε οι δουλειές… Τότε βγήκε εκείνη η φωτογραφία. Μετά από λίγες μέρες ο πατέρας μου πέθανε. Σωτήρη τονε λέγανε, αχ μ ’αγάπαγε κι ας με σταμάτησε απ’ το σχολείο», μέχρι και λίγο αργότερα, εικόνες από τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, όταν μόνο τα σύννεφα τ’ ουρανού και της καθημερινότητας σκίαζαν τη ζωή, εικόνες μέσα από την Καταστροφή, και μετά στην προσφυγιά και στη Ραφήνα που απέκτησε επιτέλους το δικό της σπίτι ξεκινώντας μια νέα ζωή:
«Σε λίγες μέρες είχαμε σπίτι. Νεροχύτη, βόθρο, καμπινεδάκι τούρκικο. Ασβεστώσαμε το χώμα που είχε για πάτωμα κάτω, σιγά σιγά μαζέψαμε πλάκες από δω κι από κει και το στρώσαμε. Επάνω στις πλάκες ζωγράφισα λουλούδια με τον ασβέστη. Να που ονειρεύτηκα και εγώ λιγάκι. Η Ραφήνα μας».
Αληθινές όλες οι ιστορίες της. Της κράτησε στη μνήμη της μία προς μία η εγγονή της Φωτεινής Στεφανίδη και ποιος ο καλύτερος τρόπος να τιμήσει τη μνήμη της αλλά και τη μνήμη όλων όσων έζησαν παράλληλες με εκείνη ζωές, μέσα στην οδύνη της προσφυγιάς αλλά πάντα με αξιοπρέπεια. Αναμνήσεις που ανασύρονται όχι με τυχαιότητα αλλά με μια γραμμική χρονική συνέπεια, διόλου αυστηρή, συνθέτοντας το παζλ μιας ολόκληρης ζωής.
Στο Τζιέρι μου, αυτή η διαδρομή των ξεσπιτωμένων από την Τρίγλια της Προποντίδας, στην Κων/λη, στην Προύσα, στο Βουκουρέστι, στην Οδησσό, στο Σκόμπελεφ του Ουζμπεκιστάν, στο Μπακού, πάλι στην Κων/λη, κι από κει στην Ελλάδα, γίνεται τραγικά επίκαιρη σήμερα, προσδίδοντας μια επιπλέον διάσταση στη μαρτυρία.
Ένα βιβλίο αυθεντικό με τις λέξεις και τις εικόνες της Στεφανίδη που έχει το ταλέντο να δημιουργεί τεράστιους θησαυρούς με μερικές μόνο σκιές από το παρελθόν, τις φθαρμένες αναμνήσεις δεκαετιών αλλά την περίσσια αγάπη της για εκείνη, τη γιαγιά της και την ιστορία της που είναι τελικά και δική της ιστορία.
Συγγραφέας-Εικονογράφος: Φωτεινή Στεφανίδη