Η Λιάνα Δενεζάκη για τη ΜΑΙΡΗ ΠΙΝΕΖΑ, στη ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΩ

Η Μαίρη, μια λεπτή, μυτερή, κίτρινη πινέζα, ζούσε ευχαριστημένη στο σπίτι ενός γιατρού. Κρατούσε ένα μικρό μπλοκ σημειώσεων στον τοίχο της κουζίνας του και καθώς παρατηρούσε τα πάντα από ψηλά «νόμιζε» πως όλος ο κόσμος βρίσκεται στα πόδια της. Όμως, αυτό «νόμιζε» είναι που κάνει τη διαφορά. Πρόκειται για τη φράση-κλειδί της ιστορίας, αφού κάθε φορά που η Μαίρη Πινέζα βολεύεται κάπου έρχεται ένα «έτσι νόμιζε…» για να της αλλάξει τον κόσμο που ήξερε! 

Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΩ, 6 Φεβρουαρίου 2013

Η Μαίρη Πινέζα

Η Μαίρη, μια λεπτή, μυτερή, κίτρινη πινέζα, ζούσε ευχαριστημένη στο σπίτι ενός γιατρού. Κρατούσε ένα μικρό μπλοκ σημειώσεων στον τοίχο της κουζίνας του και καθώς παρατηρούσε τα πάντα από ψηλά «νόμιζε» πως όλος ο κόσμος βρίσκεται στα πόδια της. Όμως, αυτό «νόμιζε» είναι που κάνει τη διαφορά. Πρόκειται για τη φράση-κλειδί της ιστορίας, αφού κάθε φορά που η Μαίρη Πινέζα βολεύεται κάπου έρχεται ένα «έτσι νόμιζε…» για να της αλλάξει τον κόσμο που ήξερε! 

Μια μέρα τινάχτηκε μακριά κι έπεσε στο πάτωμα. Και τότε ο κόσμος της ήρθε τούμπα, κυριολεκτικά η ζωή της αναποδογυρίστηκε κι έγινε άνω-κάτω! 

Λίγα λεπτά αργότερα ο γιατρός την πάτησε με την χοντρή σόλα του παπουτσιού του και την έβγαλε για πρώτη φορά στους δρόμους. Η Μαίρη Πινέζα περπάτησε σε χαλιά και σε χαλίκια, χόρεψε, μπήκε σε βιβλιοπωλεία, νοσοκομεία και σούπερ μάρκετ. Ανέβηκε ακόμα και σε αεροπλάνα πριν καταλήξει βουτηγμένη στις λάσπες να σεριανά κήπους καθώς ο γιατρός, όταν τα παπούτσια του πάλιωσαν, τα χάρισε στον κηπουρό. Τότε, είχε την ευκαιρία να ανέβει σε λεωφορείο, μετρό και κάνει ποδήλατο. Ώσπου, τα παπούτσια του κηπουρού χάλασαν κι η Μαίρη Πινέζα πετάχτηκε μαζί μ’ αυτά… Για άλλη μια φορά «νόμιζε» πως εκεί θα μένει μα όπως είπαμε: «Έτσι νόμιζε…» Σύντομα κατέληξε σε ένα κουτί με εργαλεία να κάνει παρέα με ένα μπετονόκαρφο και μια βίδα.

Μόλις, διάβασα την Μαίρη την Πινέζα ένιωσα πως το βιβλίο αυτό είναι πραγματικά μεγάλο και δεν εννοώ λόγω σχήματος (αν και 35x45 εκατοστά βιβλίο δεν το λες και μικρό). Αυτό το βιβλίο είναι πρώτα πρώτα μεγάλο γιατί δεν έχει τέλος αλλά και γιατί η μικροσκοπική ηρωίδα του δεν χάνεται καθόλου μέσα στις τεράστιες σελίδες του. Αντίθετα, επιβάλλεται με την παρουσία της και μπορεί να κάνει τόσες πολλές διαδρομές όσες όλοι οι άνθρωποι που έχουν περάσει ποτέ από αυτό τον πλανήτη κι ακόμα περισσότερες αν αναλογιστεί κανείς πόσα πολλά μονοπάτια ο καθένας μας ονειρεύτηκε να διαβεί και πόσα διάβηκε στ’ αλήθεια, πόσες διαδρομές θα ήθελε να πραγματοποιήσει στο μέλλον και πόσες μπορεί απλά να ονειρεύτηκε ή να ονειρεύεται ακόμα. 

Ανυπομονώ να δω πού θα οδηγήσουν την Μαίρη την Πινέζα τα νηπιαγωγάκια που συμμετέχουν στο εργαστήρι λόγου και εικόνας «Η κόκκινη Κλωστή στο ΔΕΣ». Κάθε δεύτερη Παρασκευή επιλέγω ένα αγαπημένο βιβλίο και παρέα με τα παιδιά «παίζουμε» μαζί του και εξερευνούμε μερικές από τις αμέτρητες δυνατότητες που τα παραμύθια μας προσφέρουν. «Νομίζω» πως η Εμμανουέλα, ίσως να θελήσει να καρφιτσώσει την Μαίρη την Πινέζα στο λιλά τσαντάκι μιας πεταλούδας για να την σεργιανίσει πάνω από ορτανσίες και μοβ ντάλιες πριν η Δέσποινα κι η Έλσα την πάρουν για να την κολλήσουν στο γοβάκι κάποιας γλυκιάς πριγκίπισσας που θέλει να ερωτευτεί ή μιας νεράιδας που έχασε το δρόμο για την Νεραϊδοχώρα. Η Μελίσσα μπορεί ακόμα και να την ταξιδέψει στο βυθό της θάλασσας και να της γνωρίσει κάστρα και γοργόνες. Ίσως, πάλι την πινέζα μας να κλέψει κάποιο μικρό ξωτικό που θα τη θέλει για τη συλλογή του. Μα σίγουρα, στο τέλος, θα την χάσει γιατί η Μαίρη Πινέζα θέλει να «ζήσει». Μάλλον, μέχρι να τελειώσει το μάθημα η κίτρινη πινέζα μας θα έχει γνωρίσει πολύ κόσμο. Ίσως ο Φίλιππος και ο Δημήτρης να την κολλήσουν στην μπότα κάποιου πειρατή ή στο παπούτσι ενός μάγου και να την μπλέξουν σε περιπέτειες πολύ σπουδαίες! Ίσως, ίσως.. Αλλά, πάλι, όλα αυτά είναι όσα εγώ «νομίζω»! Το πιθανότερο είναι πως τα παιδιά θα έχουν άλλη γνώμη. Ίσως, απλά θελήσουν να την πάρουν σπίτι τους και την αφήσουν να δει τα μικροκαβγαδάκια με τα μικρότερα αδέρφια τους. Ίσως ακόμα να την πάνε μια νοητή επίσκεψη στο σπίτι της θείας Μαρίας ή να την αφήσουν να πιάσει κουβέντα με άλλα παπούτσια που περιμένουν κι αυτά υπομονετικά να τελειώσει το μάθημα της ρυθμικής ή του καράτε για να φορεθούν ξανά. Πόσες ιστορίες δεν θα έχουν να της διηγηθούν! Κι αν είναι τυχερή μπορεί να βρει και κάποια άλλη πινέζα. Αλλά τι είπαμε; «Έτσι, νόμιζε…» ή μάλλον, «εγώ, έτσι νόμιζα…» γιατί από τα πιο μικρά μέχρι τα πιο μεγάλα η ζωή αποδεικνύεται πιο ανατρεπτική από κάθε μας πρόβλεψη και πάντα ή σχεδόν πάντα απέχει πολύ από αυτό που εμείς «νομίζουμε» πως θα συμβεί. Θα κάνω υπομονή, λοιπόν, λίγες ημέρες ακόμα και θα δω πού θα την οδηγήσουν!

Τα γράμματα του βιβλίου είναι μεγάλα για να διευκολύνουν τα παιδιά στις πρώτες τους προσπάθειες να μάθουν να διαβάζουν όμως αυτό το βιβλίο είναι ένα εργαλείο που μπορεί να αξιοποιηθεί και από μεγαλύτερα παιδιά. Να σημειώσω πως κυκλοφορεί και στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα ενώ συνοδεύεται από Οδηγό για τους εκπαιδευτικούς το οποίο βρίσκεται αναρτημένο σε μορφή pdf στο site του εκδοτικού. 

http://www.kaleidoscope.gr/media/pdfs/Odigos_gia_ekpaideytikous.pdf

Πριν από λίγες ημέρες είδα βιβλία που έφτιαξαν παιδιά της Πέμπτης και της Έκτης με αφορμή την Πινέζα και ενθουσιάστηκα όπως και με τις ζωγραφιές του βιβλίου. Τις έχει επιμεληθεί ο Απόστολας Βέττας που διδάσκει σκηνογραφία στο τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. ενώ παράλληλα διδάσκει στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του ίδιου πανεπιστημίου. Σκηνογραφίες του έχουμε δει στα φεστιβάλ της Επιδαύρου, των Αθηνών αλλά από τις σκηνές του Εθνικού Θεάτρου, του Κ.Θ.Β.Ε., της Λυρικής Σκηνής, διαφόρων ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. αλλά και σε θιάσους της Αθήνας και της περιφέρειας. Για το έργο του έχει διακριθεί αλλά και βραβευτεί τόσο στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Αυτή είναι η δεύτερη φορά που ασχολείται με την εικονογράφηση παιδικού βιβλίου. 

Πριν καν διαβάσω το βιογραφικό σημείωμα του Απόστολου Βέττα, στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου, ήμουν βέβαιη πως ο άνθρωπος που χάρισε αυτές τις εικόνες στη Μαίρη Πινέζα προέρχεται από το χώρο της σκηνογραφίας ή της αρχιτεκτονικής. Αυτή η παραξενική εικαστική προσέγγιση είναι για μένα η πιο ταιριαστή για το συγκεκριμένο βιβλίο. Μου φαίνεται υπέροχη και μέσα στη σοβαρότητά της παιχνιδιάρικη και δεν είναι καθόλου τυχαίο που ήταν υποψήφια για το Κρατικό Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου το 2011. Σε προτρέπει να «διαβάσεις» τα κρυφά σημεία της αφού ο δημιουργός της την εμπλούτισε με πολλά και σε ταξιδεύει μέσα από την πολύ προσωπική της γραφή. Ψάχνοντας θα ανακαλύψεις αντικείμενα που ως προς το σχήμα τους ομοιάζουν με την πινέζα αλλά δεν αναφέρονται καθόλου στο κείμενο. Μια βελόνα από πικάπ, μια ανοιχτή ομπρέλα, ο πινόκιο κι ένα παιχνιδιάρικο έντομο που εικονίζεται στο εξώφυλλο του βιβλίου για να μας θυμίσει πως η πινέζα (από το γαλλικό pinaise) του χρωστά το όνομά της. Πρόσωπα στο βιβλίο δεν εικονίζονται, μάλλον, γιατί την «παράσταση» κλέβει η ηρωίδα ή γιατί είναι καλύτερα να δώσουμε τα δικά μας πρόσωπα στην ίδια την πινέζα που μας χαιρετά πονηρά και μας προτρέπει να ταυτιστούμε μαζί της σε αυτή την συναρπαστική ιστορία ανατροπών και περιπλανήσεων τη γεμάτη εκπλήξεις!

Συγγραφείς του βιβλίου είναι η Ευαγγελία Τρέσσου και η Σούλα Μητακίδου.

Η Ευαγγελία Τρέσσου είνα καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ασχολείται με την ενταξιακή εκπαίδευση και ειδικότερα με τα προβλήματα που συναντούν παιδιά γλωσσικών μειονοτήτων στα Μαθηματικά. 

Οι πρώτες ιστορίες που έγραψε ήταν για την κόρη της και τώρα συνεχίζει με ιστορίες για τον εγγονό της.

Η Σούλα Μητακίδου είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ασχολείται με την ενταξιακή εκπαίδευση, τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας για παιδιά γλωσσικών μειονοτήτων και την καλλιέργεια της γλώσσας μέσα από την παιδική λογοτεχνία.

Της αρέσουν πολύ τα παραμύθια και τα προτείνει ως εργαλείο δουλειάς στους μελλοντικούς εκπαιδευτικούς που διδάσκει.