Tα τελευταία τρία χρόνια, πιάνω τον εαυτό μου να περνά αρκετές ώρες την εβδομάδα, ανακαλύπτοντας illustrators και κυρίως εκείνες που περνούν μηνύματα γυναικείας ενδυνάμωσης, “τυλιγμένα” σε μια εξαιρετική και καλαίσθητη εικόνα, με χρώματα που σε χαλαρώνουν. Οι feminist illustrators άλλωστε είναι μια τάση που έχει γεννηθεί τα τελευταία χρόνια και που όλα δείχνουν, πως ήρθε για να μείνει. Aπό την άλλη πολλοί χαρακτηρίζουν την κεραμική, ως τη νέα γιόγκα. Κι αν το σκεφτείς η επαφή με τον πηλό και η αίσθηση της δημιουργίας, λειτουργούν όντως ως αγχολυτικά.
Πριν από δύο χρόνια λοιπόν, έπεσα πάνω στο instagram account της Φωτεινής Τίκκου που τα συνδυάζει και τα δύο κι ενθουσιάστηκα. “Μια Ελληνίδα με σχεδόν 200.000 followers, που δείχνει μόνο τη δουλειά της; Εντυπωσιακό!”, σκέφτηκα. Αν παρακολουθήσεις βέβαια το περιεχόμενό της, καταλαβαίνεις εύκολα γιατί έχει τόση δύναμη στα social media αλλά και γιατί αρέσει στον κόσμο. Η Φωτεινή λοιπόν, ασχολείται με το illustration και την κεραμική και σίγουρα μόλις την γνωρίσεις θα θέλεις να προσθέσεις ένα έργο της, στον χώρο σου. Ένα απόγευμα του δεύτερου lockdown και όσο ετοίμαζε στο studio της στα Εξάρχεια τα νέα σχέδια στις υπέροχες κούπες της, της ζήτησα να συστηθεί στο κοινό του Marie Claire, αλλά και να μεταφέρει τη σχέση των Ελλήνων με την τέχνη όπως εκείνη την αντιλαμβάνεται, καθώς έχει ζήσει αρκετά χρόνια και στο εξωτερικό.
Η σχέση σου με τη ζωγραφική πώς ξεκίνησε;
Ζωγράφιζα από μικρή όπως όλοι μας, αλλά φαινόταν ότι είχα μια ιδιαίτερη κλήση σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά. Πέρασα όλα μου τα παιδικά χρόνια ζωγραφίζοντας, μέχρι που μπήκα στη σχολή Καλών Τεχνών.
Τελικά το να ζωγραφίζει κανείς ωραία είναι θέμα ταλέντου ή εξάσκησης;
Με εξάσκηση όλοι μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι στα πάντα, ακόμη και στη ζωγραφική. Αλλά βλέπεις κάποια παιδιά να έχουν μια ιδιαίτερη ικανότητα στη ζωγραφική κι αυτό έχει να κάνει με την αντίληψη. Για παράδειγμα εγώ βλέπω την 7χρονη ανιψιά μου να ξεχωρίζει σε αυτόν τον τομέα, σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά. Αντιλαμβάνεται τους χαρακτήρες καλύτερα, τον χώρο, κάνει περισσότερες λεπτομέρειες. Αναπαριστά διαφορετικά τις εικόνες από τα υπόλοιπα παιδιά. Νιώθω ότι είναι καλύτερη απ’ ότι ήμουν εγώ στην ηλικία της. Η κόρη μου που είναι πέντε ετών, δεν έχει δείξει ακόμη κάποια ιδιαίτερη κλήση. Της αρέσει πολύ η ζωγραφική και τώρα αρχίζει και αντιλαμβάνεται λίγο καλύτερα, τι κάνει η μαμά της στον χώρο που έρχεται. Απαντά με υπερηφάνεια όταν τη ρωτάνε τι δουλειά κάνω: “η μαμά μου είναι εικονογράφος και κεραμίστρια”. Έρχεται συχνά στο στούντιο, οπότε μεγαλώνει σε αυτό το καλλιτεχνικό πλαίσιο. Σίγουρα μέσα από μένα της δίνονται περισσότερες ευκαιρίες ν’ασχοληθεί με την τέχνη. Το δημιουργικό κομμάτι της αρέσει, για το αν έχει ταλέντο θα φανεί.
Νιώθεις τυχερή που όλο αυτό που ζούμε εξαιτίας της πανδημίας, το περνάς στην Ελλάδα;
Ζούσα σχεδόν δέκα χρόνια στο εξωτερικό. Στην Ισπανία, στο Βέλγιο και τέλος στην Κοπεγχάγη. Κι ενώ εκεί έμεινα έγκυος, γέννησα τη μικρή μου, ήμουν με τον σύντροφό μου, ήταν η πιο δύσκολη περίοδος γιατί η κουλτούρα τους είναι πολύ συγκεκριμένη. Είναι πολύ κλειστοί άνθρωποι, δεν ανοίγουν το σπίτι τους έυκολα… υπήρχε ούτως ή άλλως βαθμός δυσκολίας ώστε να κοινωνικοποιηθώ. Σκέψου να περνάς την καραντίνα στην Κοπεγχάγη που νυχτώνει από τις 15:00 και που δεν βλέπεις άνθρωπο, εφιάλτης. Έχω δύο χρόνια που επέστρεψα στην Ελλάδα και σίγουρα νιώθω τυχερή.
Η καριέρα σου πού εκτοξεύτηκε; Αναφέρομαι κυρίως στο illustration και στην κεραμική και όχι στην εικονογράφιση βιβλίων που έχει ξεκινήσει αρκετά χρόνια πριν.
Ουσιαστικά αυτό έγινε στην Κοπεγχάγη και μέσω των social media. Αυτά εκτόξευσαν τη δουλειά μου κι “έφτασε” σε περισσότερο κόσμο. Ήρθαν περισσότερες προτάσεις, ήρθε το agency από το οποίο εκπροσωπούμαι στο Λονδίνο, συνεργασίες που δεν θα κατάφερνα από μόνη μου. Όταν έφτιαξα το προφίλ μου στο Instagram, αμέσως οι followers μου αυξήθηκαν πολύ. Τον πρώτο χρόνο μετρούσα 100.000! Όλο αυτό είναι μόνο οργανικό και συνηδειτά δεν κάνω καθόλου διαφήμιση. Όλο λοιπόν έγινε σχετικά νωρίς, αλλά ήταν μια ιδιάζουσα κατάσταση γιατί δεν είχα καθόλου κοινωνική ζωή. Οπότε το μόνο που έκανα ήταν να ζωγραφίζω και μόλις είχα ξεκινήσει και την κεραμική. Στo instagram απλά ανέβαζα περιεχόμενο με τα έργα μου και μιλούσα και με κανέναν άνθρωπο. Ξαφνικά αυτό εκτοξεύτηκε. Υπήρχε μια περίοδος που ξυπνούσα και είχα 3.000 followers σε μια μέρα. Ήταν καλή στιγμή και πολύ παραγωγική περίοδος για μένα. Σχεδόν κάθε ημέρα ανέβαζα κάτι καινούργιο, που μόλις είχα φτιάξει. Στην αρχή μάλιστα που είχα κι εγώ 400 followers και οι περισσότεροι ήταν φίλοι μου, τα σνόμπαρα τα social media και δεν τα πίστευα. Έβλεπα λογαριασμούς με πολλούς followers κι έλεγα, είναι ψεύτικοι ή με αγορασμένους ακόλουθους. Kαι μετά που είδα τη δύναμή τους και είπα “κοίτα να δεις;” Εξαιτίας των social media μάλιστα έστησα και το eshop μου, γιατί είχα έτοιμο ένα καλό αγοραστικό κοινό. Με το που ενημερώνω στο instagram ότι ανέβασα κάτι και στο eshop, μπαίνουν και το αγοράζουν. Δεν ξέρω πώς αλλιώς θα μπορούσα να το καταφέρω αυτό.
Δέχεσαι όμως και κριτική. Είδα ότι είχες κι ένα διάλογο πρόσφατα για τον Donald Trump που σου είπαν ότι δεν θ’ αγοράσουν γιατί είσαι κατά του.
Έχω συναντήσει διάφορους κατά καιρούς, ναι. Ας πούμε έχω δεχτεί κριτική επειδή ζωγράφιζα γυμνές γυναίκες. Δεν μιλάμε για κάτι πρόστυχο, αλλά για την τέχνη που κάνω εγώ. Και πριν από δύο μήνες μου έτυχε… Μου έστειλε μια κοπέλα σε ένα έργο που ανέβασα με κάτι γυμνές κοπέλες: “Μου αρέσει πολύ η δουλειά σου και αγαπώ κι εσένα, αλλά νομίζω πως αυτό δεν είναι κατάλληλο περιεχόμενο και θα σε κάνω block.” Πήραν θέση και οι υπόλοιπες followers και είχε λίγη πλάκα, της έλεγαν “κλείσε την πόρτα”. Κάτι άλλο που προκύπτει, είναι στη γιορτή της γυναίκας, σε κάθε post που κάνω , που μπορεί να είναι φεμινιστικό, θα μπούνε όλοι οι άντρες – δεν ξέρω από πού προκύπτουν αφού στα στατιστικά μου είναι μόνο το 8% των ακολούθων μου – και θα σχολιάσουν, θα μου την “πούνε”, θα με πούνε φεμινίστρια με τον κακό στο μυαλό τους τρόπο… Τώρα έχουν προκύψει και κάποιοι υποστηρικτές του Trump.
Συνήθως ζωγραφίζεις ή εικονογραφείς γυναίκες. Πρόσφατα ζωγράφισες και την Kamala Harris και κατάλαβα πως χάρηκες και με την εκλογή της.
Xάρηκα μεν αλλά με μια επιφύλαξη πάντα. Κι αυτό έχω γράψει και στο post. Xάρηκα με τον συμβολισμό της συγκεκριμένης εκλογής. Μία έγχρωμη γυναίκα να βγαίνει Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, είναι μεγάλο πράγμα. Στέκομαι εκεί και γενικά περιμένω να δω αποτελέσματα. Είναι όμως μια πολύ μεγάλη νίκη για τις γυναίκες. Μπορεί να μας διαψεύσει, μπορεί και όχι. Και για εκείνη είχα κάποια μηνύματα, θα έπρεπε να διαβάσεις περισσότερο κλπ. Τα προσπερνάω και κοιτάζω τη δουλειά μου.
Όλα σου τα έργα όμως, έχουν να κάνουν με γυναίκες…
Ναι, είναι κάτι που προκύπτει συνεχώς κι επαναλαβάνεται σε όλα μου illustrations, γιατί προφανώς είναι κάτι που με απασχολεί, που ταυτίζομαι… Θεωρώ τον εαυτό μου φεμινίστρια και για μένα είναι σημαντικό να προβάλλουμε τη σύγχρονη γυναίκα στη σημερινή της εκδοχή και να τη γιορτάζουμε κιόλας. Οπότε μέσα από τη δουλειά μου βγαίνει ασυναίσθητα όλο αυτό. Με χαρακτηρίζουν feminist illustrator αλλά δεν ήταν αυτός ο σκοπός μου, έγινε αυθόρμητα και μ’ ενδιαφέρει πολύ ν’ ασχολούμαι με τη θέση της γυναίκας.
illustration που χρησιμοποιήθηκε στο άρθρο “Το δικαίωμα στην παραλία: Κάτω από τον ήλιο του καλοκαιριού είμαστε όλοι ίσοι”, του Marie Claire Ιουνίου 2019Γενικά βλέπουμε το illustration να συνδέεται με τη γυναικεία ενδυνάμωση.
Ναι, είναι παγκόσμια τάση και είναι βασικό ότι υπάρχουν πολλές γυναίκες στο συγκεκριμένο κλάδο. Υπάρχουν πολλές γυναίκες εικονογράφοι που ασχολούνται με το φύλο τους, οπότε είναι λογικό. Ζούμε κι ένα νέο κύμα φεμινισμού, οπότε αυτό βοηθάει. Πολλές φορές με ρωτάνε γιατί δεν ζωγραφίζεις άνδρες; Δεν τους μισώ, αλλά από μικρή δεν μπορούσα να ζωγραφίσω ούτε σε σκίτσο άνδρα. Μου έχει ζητηθεί από πελάτισσα να κάνω ένα illustration ζευγαριού. Από μόνη μου με τίποτα. Όταν δεν με τραβάει κάτι αισιθητικά, δεν πρόκειται να το κάνω.
Ξεκίνησες να δουλεύεις ψηφιακά και τελευταία έχεις στραφεί στα παραδοσιακά μέσα. Μίλησέ μου γι’ αυτό.
Ναι, αυτό είναι κάτι που δεν γνωρίζει πολύς κόσμος. Ξεκίνησα ψηφιακά και κυρίως με τα παιδικά βιβλία που έκανα. Παρόλο που ήμουν στην Καλών Τεχνών, είχα μια άρνηση ως προς την παραδοσιακή ζωγραφική. Νομίζω ήταν “τραυματική” η εμπειρία μου με τη σχολή. Δεν ήμουν από τις καλές φοιτήτριες, ούτε πέρασα καλά. Δεν είχα βρει το στυλ μου. Όσοι δίνουμε εξετάσεις για τη συγκεκριμένη σχολή προσπαθούμε πολλά χρόνια. Εγώ πέρασα με την τρίτη φορά, οπότε τρία χρόνια προετοιμαζόμουν και με το που μπήκα, μου βγήκε η κούραση. Αυτό είναι πολύ συχνό φαινόμενο. Παθαίνεις κι ένα σοκ γιατί με το που μπαίνεις στη σχολή σου λένε, “ξέχνα ό,τι ήξερες” και ξεκινάς από το μηδέν. Το υλικό (λάδι) δε με βοήθησε, δεν βρήκα τον κατάλληλο καθηγητή… Νιώθω ότι δεν εκμεταλλεύτηκα τις ευκαιρίες που μου δόθηκαν τότε. Αν έμπαινα τώρα στη σχολή, θα το έκανα τελείως με άλλο τρόπο. Οπότε είχα μια άρνηση με την παραδοσιακή ζωγραφική και η αλήθεια είναι ότι το digital βολεύει πολύ, ειδικά με τα βιβλία. Βολεύει τον εκδότη, να κάνεις αλλαγές, να ρυθμίζεις διάφορα, να διορθώνεις. Οπότε για πολλά χρόνια δούλευα μόνο ψηφιακά αλλά πριν από έξι χρόνια, ένιωσα πολύ έντονα την ανάγκη να έρθω σ’ επαφή με το υλικό. Με το χαρτί, με το χρώμα, με τα πινέλα, με τα μολύβια… Μου είχε λέιψει αυτό. Η οθόνη έχει μια ψυχρότητα. Το ωραίο στην παραδοσιακή ζωγραφική είναι ότι υπάρχουν τα ευτυχή ατυχήματα, όπως τα λέμε εμείς.
Η διαφορά μεταξύ illustration και ζωγραφικής ποια είναι;
Θα έλεγα ότι το illustration κρύβει μια αφήγηση. Η ζωγραφική μπορεί να είναι απλά απεικόνιση μιας νεκρής φύσης, ενός μοντέλου… Το illustration κάτι έχει να πει. Αφηγείσαι μια ιστορία με εικόνες ή περνάς ένα μήνυμα με εικόνες. Για μένα αυτό είναι που το κάνει πολύ πιο ενδιαφέρον από την παραδοσιακή ζωγραφική. Έχει τόση δύναμη η εικόνα, που μπορεί να αντιληφθεί ο κόσμος το μήνυμα που θέλει να περάσει.
Με ποιον τρόπο γίνεται ένα illustration;
Και ψηφιακά και με παραδοσιακή ζωγραφική. Yπάρχουν οι digital και οι traditional illustrators, αντίστοιχα. Εγώ όταν έχω να κάνω μια δουλειά από πελάτη, για την ταχύτητα, το editing κλπ. προτιμώ να δουλεύω ψηφιακά. Για την προσωπική μου δουλειά όμως, δηλαδή όλα αυτά που ανεβάζω στο instagram και που πουλάω, τα original, τα prints, είναι παραδοσιακά. Μπορείς και να τα μπλέξεις. Για παράδειγμα την Kamala Harris που έκανα, είναι σχεδιασμένη με μολύβι στο χέρι, τα χρώματα είναι κι αυτά σχεδιασμένα στο χέρι, με ακουαρέλα, αλλά τα λευκά γράμματα είναι στον υπολογιστή κι έτσι μπλέχτηκαν όλα μαζί κι έγινε μια μείξη.
Στο εξωτερικό είναι μεγάλη τάση η διακόσμηση των σπιτιών με illustrations. Στην Ελλάδα είμαστε κοντά σε αυτό;
Αλλάζουν τα πράγματα κι εδώ, αλλά όπως πάντα στην Ελλάδα όλα γίνονται σε ένα δεύτερο χρόνο. Βλέπω ότι γίνονται πράγματα και σίγουρα σε αυτό έχουν βοηθήσει και τα social media. Aκόμη και τα δικά μας μάτια, των καλλιτεχνών εννοώ, έχουν “ανοίξει” και βλέπουμε τι γίνεται εκεί έξω, μέσα από τα social media. Οι περισσότεροι followers μου είναι ξένοι. Ίσως τα τελευταία δύο χρόνια που έχω έρθει στην χώρα μας, θα έλεγα ότι ήρθαν λίγοι παραπάνω Έλληνες, αλλά το ποσοστό τους είναι περίπου 20 – 30%. Οπότε το αγοραστικό μου κοινό είναι κυρίως ξένοι και διαφοροποιούνται πάρα πολύ σε σχέση με τους Έλληνες. Γι’ αυτό και στο κατάστημά μου έχω διαφορετικά προϊόντα που απευθύνονται σε ξένους και σε Έλληνες. Υπάρχει μια τεράστια διαφορά στο πώς κατανοεί ο ξένος τη χειροποίητη δουλειά, στα κεραμικά, στην εικονογράφιση, στα print… στην ποιότητα αυτού που του πουλάς. Π.χ όταν εγώ θα πω στον Έλληνα ότι ένα print που είναι Α3 διαστάσεων, κοστίζει 35 ευρώ, του κακοφαίνεται και το καταλαβαίνω. Βέβαια, αυτό που δεν γνωρίζει είναι ότι αυτό το προϊόν που του προσφέρω εγώ, είναι η υψηλότερη δυνατή ποιότητα που μπορώ να σου προσφέρω σε print και είναι κάτι που θα σου μείνει 100 plus χρόνια. Οι περισσότεροι όμως δεν το γνωρίζουν αυτό. Όταν του λες ότι το δικό μου print, η δική μου ανατύπωση είναι αντίστοιχη από αυτή που θα βρεις σε μια έκθεση φωτογραφίας ή σε ένα μουσείο, εκεί ίσως να το καταλάβει. Ο ξένος γνωρίζει ότι πρόκειται για ένα πιστό αντίγραφο, πολύ υψηλής ποιότητας, γνήσιας δουλειάς. Εκεί είναι η διαφορά κι έτσι θα τα δώσει τα χρήματα. Και τα κερμαικά μου τα έχω σε άλλες τιμές. Μπορεί κι εγώ να έφριττα με τις τιμές που βάζω στο eshop, αν δεν γνώριζα από κεραμικά. Το καταλαβαίνω βέβαια γιατί είναι άλλη η γνώση μας γύρω από όλα αυτά. Aυτές που είναι πιο δεκτικές είναι οι γυναίκες πάντως, το βλέπω και στο Meet Market τα Χριστούγεννα. Εκείνες ενθουσιάζονται και οι σύντροφοι προσπαθούν να τους αλλάξουν γνώμη! (γέλια) Και μιλάμε για 25 ευρώ… Δεν μπορεί να αντιληφθεί τι δουλειά μπορεί να κρύβεται πίσω από μία κούπα, για παράδειγμα. Αυτό είναι λίγο απογοητευτικό σε σχέση με την Ελλάδα, αλλά νομίζω θ’ αλλάξει όλο αυτό σιγά σιγά και το βλέπω κι από τον κόσμο που έρχεται στο κατάστημα, στα Εξάρχεια. Υπάρχουν πολλοί που ασχολούνται και που ψάχνουν κάτι διαφορετικό.
Το ταξίδι της κεραμικής πώς ξεκίνησε;
Ζούσα ακόμη στη Δανία. Το παράδοξο με μένα είναι ότι η πιο παραγωγική μου περίοδος, ήταν όταν έγινα μητέρα. Ήταν ζωτικής σημασίας όμως για μένα. Δεν είχα ουσιαστικά ζωή και ασχολήθηκα πολύ με τη δουλειά μου. Είχα ξεκινήσει λοιπόν σ’ εκείνη τη φάση να παρακολουθώ στα social media και από κόσμο στο εξωτερικό τι γινόταν με τα κεραμικά και όλο αυτό με κέρδισε αμέσως, θέλοντας να το δοκιμάσω κι εγώ. Στην Κοπεγχάγη, ασχολούνται πολύ με την κεραμική και κυρίως με τη σύγχρονη. Κάνουν πολύ μοντέρνα και μίνιμαλ αντικείμενα. Οπότε εκεί έχουν πολλά εργαστήρια κεραμικής και πολλές κολεκτίβες ουσιαστικά, που σε μία από αυτές έγινα κι εγώ μέλος. Υπήρχε λίστα αναμονής και περίμενα 8 μήνες περίπου. όταν ξεκίνησα είχα πρόσβαση σε όλα τα υλικά. Σε πηλούς, γυαλιά, χρώματα, στην ομάδα που έψηνε τα κεραμικά μου… Μπορεί να δουλεύεις μόνη σου μεν, αλλά σε ένα πλαίσιο εργαστηρίου κεραμικής που σου προσφέρει τα πάντα. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο. Αυτό που συνήθως θα βρεις εδώ – γιατί υπάρχει ένα γενικότερο ενδιαφέρον προς την κεραμική – είναι κάποιο workshop κάποιου κεραμίστα. Ουσιαστικά νοικιάζει τον χώρο του και τα υλικά του για κάποιες ώρες την εβδομάδα, υπό την επίβελψή του. Τώρα μπήκε και στην Καλών Τεχνών αλλά είναι σε πολύ αρχική φάση, αλλά είναι κρίμα γιατί δεν υπάρχει σχολή κεραμικής.
Πάμε και λίγο σε αυτούς τους φανταστικούς “τύπους” που βλέπουμε στις κούπες σου; Είναι στη σειρά Wonkies…
Ναι, Wonkies είναι η σειρά κεραμικών που ξεκίνησα μέσα στo πρώτo lock down. Αναφέρεσαι ουσιαστικά στα face pots, στις γλάστρες και στις κούπες με πρόσωπα και τα Wonkies είναι μια υποκατηγορία αυτών. Όλα έγιναν στο χέρι γιατί δεν πηγαινοερχόμασταν τότε… Έχουν πλάκα. Η κολλητή μου λέει πως φαίνονται ότι δημιουργήθηκαν στο lock down έτσι στραβωμένα και λίγο “βαριέμαι τη ζωή μου αυτή τη στιγμή”, (γέλια). Τα Wonkies δεν έχουν φύλο, αλλά έχει ενδιαφέρον γιατί τα κεραμικά συνήθως στο μυαλό μου είναι αρσενικά.
Έχεις εικονογραφήσει και πολλά παιδικά βιβλία. Αν έπρεπε να ξεχωρίσεις κάποιο, ποιο θα ήταν;
Τα βιβλία τα έχω κατατάξει σε μια διαφορετική κατηγορία, απ’ όλα τα υπόλοιπα που κάνω. Δεν ξέρω αν το έχουν κι άλλοι εικονογράφοι αυτό, αλλά όποτε τελειώνω ένα βιβλίο και το βλέπω τυπωμένο, δεν μ’ αρέσει. Και όσο πιο πίσω πηγαίνω σε δουλειές, τόσο πιο έντονο είναι αυτό το συναίσθημα. Οπότε, έχω κάποια βιβλία με τα οποία είμαι ευχαριστημένη, αλλά δεν μπορώ να σου πω ότι έχω κάποιο που το θεωρώ εκπληκτικό. Ωστόσο ξεχωρίζω το “Φεύγει, έρχεται” από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, που είχαμε κάνει με την Άννα Κοντολέων και τον Μάνο Κοντολέων. Πρόκειται για μια ιστορία μετανάστευσης με μια οικογένεια που ζει στη βόρεια Ευρώπη και μια που ζει στην Ελλάδα κι έχει πολύ ενδιαφέρον γιατί ήταν αυτό που συνέβαινε σε μένα τότε που ζούσα στην Κοπεγχάγη. Μου έκαναν απευθείας ανάθεση επειδή γνώριζαν την ιστορία μου και ταυτίστηκα αρκετά. Μου άρεσε η δουλειά και το επίσης ωραίο είναι ότι καταφέραμε να συνεργαστούμε εξαιρετικά, όλοι από απόσταση και από διαφορετικά μέρη. Δεν συναντηθήκαμε ποτέ.
Tελικά οι Έλληνες αγαπούν την τέχνη; Τι προτιμούν ν’ αγοράζουν;
Θα έλεγα ότι έχουν ξεκινήσει να “ψάχνονται” λίγο περισσότερο κι ότι κάτι πάει να γίνει. Εγώ έχω κυρίως γυναίκες πελάτισσες και υπάρχει σίγουρα ένα νεανικό κοινό φιλικό προς τον φεμινισμό που προτιμά τα illustrations, με prints που έχουν να κάνουν με την αποδοχή, το body acceptance κλπ. Στα κεραμικά είμαστε λίγο πίσω ακόμη.
Μα τα βλέπω συνεχώς sold out!
Nαι, είναι κυρίως παραγγελίες από το εξωτερικό. Στις εξήντα, άντε οι τρεις να είναι από Ελλάδα. Οι πελάτες μου είναι κυρίως Αμερικάνοι, Άγγλοι και από άλλα μέρη της Ευρώπης.
Έχεις σκεφτεί το επόμενο βήμα στην τέχνη σου;
Επειδή με την κεραμική ασχολούμαι μόνο τα τελευταία τέσσερα χρόνια, την θεωρώ το “παιδάκι” και κάτι καινούργιο ακόμη για μένα. Εκεί που άλλαξα στυλ είναι στα σχέδια μου. Πλέον κάνω πιο πολύ προσωπογραφίες, με μεικτές τεχνικές και θέλω να μείνω για λίγο σε αυτό. Δεν ξέρεις μετά πού θα σε πάει…
Έχει επηρεαστεί η τέχνη σου από την αλλαγή της ζωής μας, εξαιτίας της πανδημίας; Προσπαθείς να προσθέτεις μια έξτρα δόση αισιοδοξίας;
Νομίζω πως ναι. Ασυνείδητα για παράδειγμα, θέλω να ζωγραφίζω πολλά λουλούδια. Μάλλον περιμένω να ξανανθίσουμε όλοι μας και νιώθω ότι υπάρχει μια ξηρασία. Βάζω πολλά χρώματα… Εστιάζω στο μετά του lockdown και του κορονοϊού. Βιώνω διαφορετικά τη δεύτερη καραντίνα. Ακόμη και τα face pots που ετοιμάζω είναι λιγο πιο αισιόδοξα από αυτά της πρώτης καραντίνας που δεν ξέραμε τι μας συνέβαινε. Ελπίζω σε μια άνοιξη ξανά.