Philenews.gr / Σάντη Αντωνίου: Ζω ανάμεσα στον ρεαλισμό και τη φαντασία / Γιώργος Σαββινίδης / 7 Αυγούστου 2024

Στο εργαστήρι του μεγάλου ζωγράφου Αδαμάντιου Διαμαντή επιχειρεί να «εισέλθει» η βραβευμένη συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας Σάντη Αντωνίου, με το νέο της βιβλίο «Πόσα μέτρα είναι ο κόσμος μας;». Εκεί, με την εικονογραφική συνδρομή της εικαστικού Έλενας Τσιγαρίδου, συναντά τον Σεφέρη, τον Κάνθο, τον Κάσιαλο, τον Πορφύριο Δίκαιο. Το μνημειώδες έργο «Ο Κόσμος της Κύπρου» ζωντανεύει, καθώς ένα μικρό κορίτσι ψάχνει με τη βοήθεια όλων των ανθρώπων του πίνακα να βρει τον καλύτερό του φίλο που χάθηκε.

Υπάρχει απάντηση στο ερώτημα «Πόσα μέτρα είναι κόσμος μας»; Υπάρχει, τουλάχιστον συμβολικά, και καλείστε να την ανακαλύψετε μέσα από μία περιδιάβαση στο βιβλίο.

Ποιοι παράγοντες συνέτειναν στη δημιουργία αυτού του βιβλίου; Οι παράγοντες είναι πολλοί και ο καθένας απαραίτητος για τη σύνθεση του μωσαϊκού. Όταν πρωτοαντίκρισα το επικό έργο του Αδαμάντιου Διαμαντή, «Ο Κόσμος της Κύπρου», ένιωσα ένα ρίγος να διαπερνά την ύπαρξή μου. Έτσι, άρχισα να μελετώ τον Διαμαντή, με δέος. Με συνεπήρε τόσο πολύ που ένιωσα βαθιά ανάγκη να τον μοιραστώ με τα παιδιά, τα «νέα βλαστάρια» όπως τα αποκαλεί ο ίδιος, που ανδρώνονται και θεμελιώνουν το Κάστρο της νέας ζωής. Έτσι στήθηκε το βιβλίο, πάνω σε μια ραχοκοκαλιά με πολύ πίστη για τη σημαντικότητα της ανάπτυξης του αισθήματος του ανήκειν στα παιδιά, στην ενδυνάμωση της ρίζας –της σύνδεσης με τον πολιτισμό, την παράδοση, τις αξίες, την τοπική ιστορία, την ύπαρξή μας, ώστε να μπορέσουν να ανθίσουν ως οικουμενικοί πολίτες. Η υπηρέτηση ενός ανώτερου σκοπού και η αναζήτηση του νοήματος της ζωής, όπως αυτά χαρακτήριζαν τον Αδαμάντιο Διαμαντή, τους φίλους του, αλλά και την αείμνηστη Ελένη Νικήτα, λειτουργεί ως φάρος. Είναι ένας φόρος τιμής, ένας ύμνος, σε όσα μας ενώνουν παρά σε όσα μας χωρίζουν, την αγάπη, τη φιλία, τη δημιουργία, τη συνεργασία, τον σεβασμό, την ενσυναίσθηση, τη διατήρηση ενός αυθεντικού κόσμου που αλλοιώνεται και χάνεται. «Ήταν ωραία όλα αυτά, μια περιδιάβαση» πολλοί οι παράγοντες, σταθμοί στο ταξίδι της αναζήτησης, της ειρήνης εντός και εκτός μας.

Πώς μπορεί να ενταχθεί ο κόσμος του Διαμαντή στον κόσμο ενός μικρού παιδιού; Το βιβλίο γίνεται το μέσο, το εργαλείο, το κλειδί που ανοίγει τις πύλες. Ο Διαμαντής και ο κόσμος του συστήνονται στο παιδί. Έπειτα, γονείς, παππούδες, γιαγιάδες, εκπαιδευτικοί και λοιποί φίλοι και συγγενείς καλούνται να πάρουν τα παιδιά από το χέρι και να τα οδηγήσουν στη Λεβέντειο Πινακοθήκη, όπου φιλοξενείται το μνημειακό έργο του Διαμαντή, η «κιβωτός» όπως την αποκαλεί η Ελένη Νικήτα, με διαστάσεις 17.5 Χ 1.75 μέτρα. Εκεί, θα έχουν την ευκαιρία να «συνομιλήσουν» με τον Διαμαντή και τον κόσμο του, και όχι μόνο! Μπορούν επίσης να συμμετάσχουν στις εξαιρετικές δραστηριότητες που προγραμματίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους για τα παιδιά. Αδιαμφισβήτητα, η μουσειακή αγωγή θρέφει το πνεύμα των παιδιών και προσφέρει πολύτιμα ερεθίσματα. Το σχολείο μπορεί επίσης να γίνει το πλαίσιο στο οποίο ο κόσμος του Διαμαντή θα ενταχθεί στον κόσμο των παιδιών, τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Πώς διατηρείς την ισορροπία ανάμεσα στον διδακτισμό και την ψυχαγωγία; Διατηρώντας ζωντανή και ολάνθιστη τη σύνδεση με το παιδί μέσα μου, συχνά ταυτίζομαι με την έννοια της λέξης «antevāsin» από τα σανσκριτικά, που περιγράφει εκείνους που ζουν στα σύνορα δύο κόσμων. Κάπως έτσι αισθάνομαι κι εγώ, ζω ανάμεσα στον ρεαλισμό και τη φαντασία. Εκεί που συναντιούνται οι δυο κόσμοι, βρίσκω την ισορροπία.

Πόσο απαραίτητο και πόσο απαιτητικό είναι τα παιδικά βιβλία να προσεγγίζουν δύσκολα θέματα; Τα παιδιά, όντας οι ζωντανοί θρύλοι που δημιουργούν το μέλλον, είναι από τη φύση τους γεννημένοι φιλόσοφοι, εξερευνητές του κόσμου. Με ερωτήματα όπως το «γιατί» ξεκινούν τα βήματα της ανακάλυψης. Σε μια εποχή καθημερινής έκθεσης σε δύσκολες και διλημματικές καταστάσεις, με πλασματικές διαπροσωπικές επαφές, πλασματικά παιχνίδια, εκπτώσεις αξιών, γρήγορες και πολλές φορές αναληθείς πληροφορίες, καλούνται να βρουν τα δικά τους «πατήματα», τη δική τους θέση στον κόσμο. Η προσέγγιση δύσκολων θεμάτων στα παιδικά βιβλία μπορεί να είναι απαιτητική για εμάς, ως συγγραφείς, αλλά τολμώ να πω πως είναι ζωτικής σημασίας, καθότι δημιουργούν ευκαιρίες για συζήτηση. Ένα καλό βιβλίο μπορεί να συμβάλει στη ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών, στην καλλιέργεια αξιών, στην αντιμετώπιση φόβων, στην ενδυνάμωσή, στην αντιμετώπιση στερεοτύπων, στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης και γενικότερα στην προετοιμασία τους για τη ζωή.

Πηγή:

https://www.philenews.com/politismos/prosopa/article/1497115/santi-antoniou