English
●Τα παιδιά -λένε πως- είναι το δυσκολότερο κοινό. Είδα όμως σε παρουσίαση του βιβλίου σου πως αντιδρούν φανταστικά και «ταυτίζονται» με το σκιουράκι. Ποιο είναι το πιο ενδιαφέρον που σου έχουν πει τα πιτσιρίκια με αφορμή το βιβλίο;
Τα παιδιά είναι πράγματι ένα κοινό με ιδιαίτερες απαιτήσεις. Χάρη στην ενασχόλησή μου με το θέατρο για παιδιά -το «Θέατρο του παπουτσιού πάνω στο δέντρο» μετράει πάνω από 20 χρόνια ζωής!- είμαι εξοικειωμένη με την άμεση επαφή με το παιδικό κοινό. Έτσι και στην παρουσίαση του βιβλίου, αξιοποιώ δοκιμασμένα εργαλεία, ακολουθώντας μια δομή παράστασης. Μ’ αρέσει ν’ ανοίγω χαραμάδες από τις οποίες τα παιδιά μπορούν να τρυπώσουν στην ιστορία, να συνδεθούν με το μικρό λευκό σκιουράκι μου, να παρακολουθήσουν τις περιπέτειες και τη συναισθηματική διαδρομή του. Στο διαδραστικό μέρος, όταν ζητάω από τα παιδιά να απαριθμήσουν τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένα τα σπίτια τους, εκείνα παραθέτουν έναν συναρπαστικό κατάλογο: τούβλα, τσιμέντο, ξύλα, κεραμίδια, πλακάκια, σωλήνες, καλώδια και… τηλεόραση! Φυσικά δεν μπορώ να μην αναρωτηθώ πόση παιδική αφέλεια ή πόση αλήθεια μπορεί να κρύβει μια τέτοια απάντηση.
● Βαλεντίνα πώς κάνεις τα παιδιά -που τα περισσότερα είναι εθισμένα στις ηλεκτρονικές συσκευές- να διαβάσουν τις περιπέτειες του λευκού σκίουρου; 'Η οποιοδήποτε βιβλίο; Πώς αποφάσισες να απευθυνθείς -εξ' αρχής σε παιδιά;
Η σχέση του παιδιού με το βιβλίο πιστεύω πως καλλιεργείται από μικρή ηλικία, κυρίως από την οικογένεια. Καθοριστικό ρόλο παίζει φυσικά και το σχολείο, με τα ερεθίσματα που δίνει μέσα από το μάθημα της Γλώσσας, τα Ανθολόγια Λογοτεχνικών Κειμένων και τις δραστηριότητες της σχολικής βιβλιοθήκης. Το βιβλίο έχει μια γοητεία στην οποία χρειάζεται κανείς να μυήσει τα παιδιά, ιδιαίτερα στην εποχή της ψηφιακής εικόνας και του διαδικτύου. Στο καινούργιο μου βιβλίο επέλεξα να αφηγηθώ μια ιστορία με ήρωα ένα ζωάκι, το οποίο τα παιδιά αγαπούν πολύ. Ένα σκιουράκι μικρό -όπως και τα παιδιά είναι μικρά- που ονειρεύεται να αποκτήσει μια δική του φωλιά. Να γίνει αυτόνομο και να ορίζει τον χώρο του. Ποιο παιδί δεν ονειρεύεται να μεγαλώσει και να είναι αυτόνομο; Ποιο παιδί δε φτιάχνει ή δε ζωγραφίζει φωλιές και σπιτάκια, παραμυθένιους μικρόκοσμους είτε για τον εαυτό του είτε για τις κούκλες και τα παιχνίδια του; Επίσης, η αφήγηση της ιστορίας πατάει σε παραμυθιακά μοτίβα που είναι οικεία στα παιδιά, αναδεικνύεται υπέροχα από τις εικόνες που φιλοτέχνησε η Μαρίνα Δημοπούλου και είναι γραμμένη με αμεσότητα, βασικό ζητούμενο κατά τη γνώμη μου, όταν απευθύνεται κανείς σε παιδικό κοινό. Η επικοινωνία με τα παιδιά είναι βαθιά εσωτερική μου ανάγκη. Είναι σαν να διατηρώ την επαφή με το παιδί που ήμουν κάποτε. Για να το αφουγκραστώ, να το παρηγορήσω, να το ενθαρρύνω.
● Πόσο δύσκολο είναι να φτιάξουμε τη δική μας «φωλιά»;
Καθένας ακολουθεί μια διαφορετική διαδρομή προς τη φωλιά του. Άλλος παλεύει μια ζωή για να τη φτιάξει, άλλος φεύγει από τη μια φωλιά και φτιάχνει αμέσως την επόμενη, σε άλλους χαρίζεται μια φωλιά πριν προλάβουν να αναρωτηθούν αν τη χρειάζονται, άλλοι βιώνουν τη φωλιά ως φυλακή. Είναι εξίσου προσωπική υπόθεση όσο και η ίδια η ζωή. Το σκιουράκι μου κάνει τρεις απανωτές προσπάθειες να χτίσει τη φωλιά του. Καθεμία από αυτές φαίνεται να έχει ιδανικές προϋποθέσεις. Η εναλλαγή των εποχών όμως προκαλεί προβλήματα που δεν μπορούσε να προβλέψει. Γι’ αυτό και αναρωτιέται πώς μπορεί να φτιάξει μια φωλιά που να αντέχει σε όλες τις εποχές.
● Διαβάζοντας το βιβλίο νιώθω πως καταπιάνεσαι με ένα θέμα βαθιά «ενήλικο». Δεν είναι προφανώς τα υλικά αγαθά και η τοποθεσία που χαρακτηρίζουν έναν χώρο ως «φωλιά» μας, είναι ξεκάθαρα οι άνθρωποι που είναι μαζί μας, σωστά;
Χαίρομαι που εστιάζεις και στην ενήλικη ανάγνωση της ιστορίας! Ναι, για μένα το να δημιουργείς και να μοιράζεσαι τον χώρο σου με άλλους ανθρώπους πολλαπλασιάζει τη ζεστασιά, την οικειότητα, το αίσθημα ασφάλειας που προφέρει μια φωλιά.
● Πόσο μας διαμορφώνουν οι «φωλιές» μας, είτε αυτές είναι χώροι πραγματικοί, είτε αγαπημένοι μας άνθρωποι;
Μας διαμορφώνει σίγουρα η πρώτη μας φωλιά, η οικογένειά μας. Κι ακόμα, ο τόπος όπου μεγαλώσαμε, η κουλτούρα και η παράδοσή μας. Μεγαλώνοντας όμως, καθώς απομακρυνόμαστε από την οικογενειακή φωλιά, καλούμαστε να «χαρτογραφήσουμε» αυτή τη διαμόρφωση, για να επιλέξουμε τι κρατάμε και τι πετάμε. Όσο μπορεί να είναι εφικτό κάτι τέτοιο. Ποια από τα στοιχεία που μας διαμόρφωσαν θέλουμε να καλλιεργήσουμε και ποια να αποβάλουμε; Εν τέλει, με ποια υλικά θέλουμε να χτίσουμε τη δική μας φωλιά και σε ποιον τόπο. Και πώς μπορούμε να χαράξουμε τη δική μας ξεχωριστή πορεία με τους ανθρώπους που επιλέγουμε να μας συντροφεύουν.
● Στο βιβλίο υπάρχει ένα δεύτερο μέρος, όπου έχεις ενσωματώσει κάποιες προτάσεις για παιχνίδια και δραστηριότητες. Ποιος είναι ο στόχος αυτής της επιλογής;
Μ’ αρέσει πολύ να φτιάχνω παιχνίδια για τα παιδιά. Να δημιουργώ χώρο για δημιουργική σκέψη, να δίνω ερεθίσματα που οξύνουν τη συναισθηματική νοημοσύνη τους, καλλιεργούν τις γλωσσικές τους δεξιότητες. Επιπλέον, οι προτάσεις αυτές μπορούν να σταθούν αφορμή για να περάσουν οι γονείς ποιοτικό χρόνο με το παιδί τους ή μια ευκαιρία για παιγνιώδεις δραστηριότητες στο σχολείο, ώστε τα παιδιά να εμβαθύνουν στην ιστορία, να εξερευνήσουν τις εικόνες του βιβλίου, να σκαρώσουν δικά τους παραμύθια, να ζωγραφίσουν, να μάθουν καινούργιες λέξεις, να ανακαλύψουν νέους τρόπους έκφρασης.
⌛ Info
Μια φωλιά για μένα
Εικονογράφηση: Μαρίνα Δημοπούλου
Σελίδες 40
Με προτάσεις για παιχνίδια και δραστηριότητες
Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο