Elniplex / Ά. Κοντολέων:“Η κούρσα είναι απέναντι στον εαυτό μας,όχι απέναντι στους άλλους” / Απόστολος Πάππος / 13 Μαΐου 2020

Όττο: η αμφιβολία, η ανακούφιση, η προσωπική ιστορία

Το 2019 μας χαρίσατε ένα από τα πιο διαφορετικά βιβλία των τελευταίων ετών. Όταν γράφατε τον «Όττο», είχατε πρόθεση και συναίσθηση ότι γράφετε κάτι διαφορετικό;

Γράφω τις ιστορίες μου όταν νιώθω την ανάγκη να μιλήσω για κάτι και να το μοιραστώ με τους άλλους. Σπάνια ξεκινώ να γράψω μια ιστορία αν δεν υπάρχει αυτή η ανάγκη μέσα μου, αν δεν θέλω κάτι να πω. Η αλήθεια είναι ότι όταν τελείωσα τον «Όττο» αναρωτιόμουν αν ήταν μια πραγματικά δυνατή ιστορία, αν θα αφορούσε και άλλους αναγνώστες και κυρίως τα παιδιά. Κάναμε πολλές συζητήσεις με την Αλέξα Αποστολάκη, την εκδότρια του Καλειδοσκόπιου και προχωρήσαμε με πολλή περίσκεψη και προβληματισμούς στην έκδοση της. Σίγουρα δεν περίμενα ότι θα είχε αυτή την τύχη. Όταν άρχισαν να γράφονται οι πρώτες κριτικές ήταν που συνειδητοποίησα (με ανακούφιση και συγκίνηση) την απήχηση της ιστορίας μου. Το μόνο που ήξερα με βεβαιότητα ήταν ότι είχα γράψει μια ιστορία που ήταν έντιμη και ειλικρινής.

Πιστεύετε ότι έχουμε ανάγκη στα βιβλία από διαφορετικούς αφηγητές και από αφηγήσεις που μεταθέτουν το κέντρο βάρους έξω από τον άνθρωπο;

Ίσως, γιατί όχι; Αυτό ωστόσο δεν πρέπει να γίνεται επί τούτου. Δηλαδή να κατασκευάζουμε από πρόθεση ένα βιβλίο μ’ έναν μη ανθρώπινο ήρωα.

Το παιδικό βιβλίο, και όχι μόνο το παιδικό φυσικά αλλά κυρίως αυτό, έχει «απόλυτη» ελευθερία, υπό την έννοια ότι με τη σύμβαση μιας φανταστικής μυθοπλασίας μπορεί κανείς να δημιουργήσει κόσμους ολόκληρους και να δώσει φωνή σε ήρωες που δεν είχαμε ποτέ φανταστεί ότι θα μπορούσαν να είχαν. Ανθρώπινους και μη.

Αλλά κι αυτοί οι μη ανθρώπινοι ήρωες θα πρέπει κάτι να έχουν να πουν. Για να έχει αξία να τους ακούσουμε.

Ποια είναι η σχέση σας με τα δικά σας «αντικείμενα», με κάποιον δικό σας «Όττο».

Τα αντικείμενα αποτελούν τα σταθερά σημεία μας, κατά κάποιον τρόπο μας προσδιορίζουν και ορίζουν την ταυτότητά μας. Ας μην ξεχνάμε ότι κάποιοι πολιτισμοί κήδευαν (και σήμερα ακόμη) τους νεκρούς τους μαζί με τα αντικείμενα τους για να συνεχίσουν μαζί τους την πορεία τους στη μετά θάνατον ζωή. Ας πούμε, λοιπόν, ότι είχαν αντιληφθεί την ιδιαίτερη σχέση του όντος με τον υλικό κόσμο που έχει επιλέξει να το περιβάλλει. Ακόμα και η πληθώρα ή μη των αντικειμένων γύρω μας είναι κι αυτή στοιχείο χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς μας. Βλέπουμε ανθρώπους φανατικούς συλλέκτες, των οποίων τα σπίτια μπορεί να μοιάζουν με μουσεία και άλλους που έχουν μια σπαρτιατική (γιαπωνέζικη) λιτότητα στο χώρο τους. Ακόμα και οι ίδιοι οι χώροι που μας στεγάζουν, τα σπίτια μας (με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τον καθένα μας) είναι ουσιαστικά κομμάτια της ζωής μας. Σηματοδοτούν περιόδους και μεταβάσεις ζωής. Με το πέρασμα του χρόνου και με τις πολλαπλές αλλαγές του προσωπικού μου χώρου απέκτησα την τάση να περιορίζω τα υλικά αγαθά που με περιβάλλουν. Ένιωσα κάποια στιγμή ότι είχα ανάγκη από ξαλάφρωμα.

Παρ’ ολ’ αυτά, ο «Όττο» είναι εμπνευσμένος από την δική μου προσωπική ιστορία με το αυτοκίνητο που με συντρόφεψε για δεκαπέντε καίρια χρόνια και αποτέλεσε κατά κάποιον τρόπο μια «καταγραφή» της δικής μου ζωής. Όταν έφτασε η ώρα να το αποχωριστώ πρόωρα και αναπάντεχα, το αποχαιρέτησα κλαίγοντας όπως θα έκλαιγα και για ένα δικό μου άνθρωπο ή ζώο. Συνειδητοποίησα ότι είχαμε ζήσει μια ολόκληρη ιστορία μαζί, όπως συμβαίνει και με τα σημαντικά πρόσωπα ή πλάσματα της ζωής μας.