Η Μαίρη Μπιρμπίλη γράφει για την Ιζαντόρα Ντακ

Στην πιο ψηλή κορυφή του γαλάζιου βουνού υπήρχε κάποτε μια κρυστάλλινη, ασημένια λίμνη. Η λίμνη των κύκνων. Εκεί γεννήθηκε η Ιζαντόρα.

Η Ιζαντόρα είναι μια όμορφη πάπια! Έχει λαμπερά μάτια και μπλε, υπέροχα φτερά. Μεγαλώνοντας όμως, αισθάνεται «κοντοστούπα και κακοφτιαγμένη» σε σχέση με τους πανέμορφους κύκνους που την περιτριγυρίζουν. Η ίδια, αυτοσαρκάζοντας, σκαρώνει στιχάκια για τον εαυτό της:

"Ιζαντόρα μεγαλώνεις
κι ούτε στάλα δεν ψηλώνεις
τα φτερά σου είναι μικρά
και τα πόδια σου στραβά

Ο λαιμός σου είναι κοντός
κι ο ποπός σου χαμηλός
μα ο τρόπος που κοιτάς
είναι γοητευτικός".

Η Ιζαντόρα θέλει πολύ να γίνει χορεύτρια αλλά δεν τολμά να εκμυστηρευτεί σε κανέναν αυτό το μυστικό. Φοβάται πως θα την χλευάσουν. Κι επειδή είναι έξυπνη και καλή μαθήτρια, προτιμά να ισχυρίζεται πως θέλει να γίνει δασκάλα. Παρόλα αυτά παρακολουθεί ανελλιπώς τα μαθήματα μπαλέτου στη σχολή του κυρίου Κουντεπιέ. Μέχρι που ο αυστηρός δάσκαλος τη διώχνει θεωρώντας ότι παρεμποδίζει την πρόοδο των υπόλοιπων μαθητών. Η Ιζαντόρα που ζωγραφίζει εξαιρετικά, ζητά και παίρνει την άδεια να παρακολουθεί τα μαθήματα και να ζωγραφίζει τους χορευτές που εξασκούνται πάνω στις πανέμορφες πουέντ τους. Όταν μένει μόνη, εξασκείται επαναλαμβάνοντας τα μαθήματα. Όμως τα στενά παπούτσια του χορού ταλαιπωρούν τα πλατιά της πόδια. Αποφασίζει λοιπόν να χορεύει ξυπόλυτη. Ο ιδιαίτερος χορός της έχει ορμή, ζωντάνια κι εκφραστικότητα.

Σιγά σιγά αρχίζει να σχεδιάζει και τους συμμαθητές της σε έναν ελεύθερο χορό χωρίς πουέντ και σφιχτούς κότσους. Αυτό εξοργίζει τον κύριο Τεντωμένο -αυτό είναι το παρατσούκλι του κυρίου Κουντεπιέ- και τους χορευτές. Διώχνουν λοιπόν, την Ιζαντόρα χωρίς να την αφήσουν να δώσει εξηγήσεις.

Η Ιζαντόρα αφού έχει ταξιδέψει και περιπλανηθεί πολύ, ανακαλύπτει έναν τόπο που μπορεί να είναι ο εαυτός της. Γνωρίζει κι άλλα πλάσματα που της αφηγούνται την ιστορία τους, το ασχημόπαπο που έγινε κύκνος, το αηδόνι του αυτοκράτορα και τον περήφανο κότσυφα. Όταν φτάνει η σειρά της να αφηγηθεί την ιστορία της, η Ιζαντόρα αρχίζει να χορεύει. Η ομορφιά του χορού και της ψυχής της μαγεύουν ακόμα και όσους παλιά την χλεύαζαν, τον κύριο Κουντεπιέ και τους συμμαθητές της που αναγνωρίζοντας το λάθος τους, την αναζητούν παντού.

Η Στέλλα Μιχαηλίδου έγραψε μια ιδιαίτερη ιστορία βασισμένη στη ζωή της χορεύτριας Ι. Ντάνκαν, της οποίας το επίθετο πιθανότατα την ώθησε στο παιχνίδι με τις λέξεις: Ντάνκαν-Ντακ. Με αυτό τον τρόπο η χορεύτρια μεταμορφώθηκε σε μια πάπια που ζει ανάμεσα στους κύκνους μιας λίμνης. Η ίδια μιλώντας στο ELNIPLEX για την επιλογή της ηρωίδας του βιβλίου της είπε:

"Η ίδια η ηρωίδα μου έτυχε να είναι χορεύτρια. Αυτή άρχισε να λέει και να κάνει πράγματα όμοια με αυτά που έκανε η Ντάνκαν. Έβγαλε τις πουέντ, πέταξε τις τουτού και τα διαδήματα και αναζήτησε ένα χορό πιο ελεύθερο από το μπαλέτο -που ήταν ο μόνος αποδεκτός χορός στην εποχή της- ικανό να εκφράσει την ευαίσθητη, ποιητική ψυχή της.
Πώς να αποφύγω τις αναφορές στην Ιζαντόρα Ντάνκαν, που πάντα με συγκινούσε και με γοήτευε, όταν η ηρωίδα μου είναι πάπια, Ντακ δηλαδή, και επιπλέον ονομάζεται Ιζαντόρα;"

Στο κείμενο παρατηρούμε διακειμενικά στοιχεία κι εγκιβωτισμένες γνωστές ιστορίες. Χαρακτήρες εμπνευσμένοι από τις ιστορίες του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, του Ρ. Μπαχ, τη λαική παράδοση αλλά και το τραγούδι του Δ.Σαββόπουλου Ο μύθος του Κότσυφα κυρ-Σταύρου, από τον δίσκο 20 χρόνια δρόμος (1983). Όλοι αυτοί οι ήρωες συνομιλούν με την ηρωίδα του βιβλίου της Στέλλας Μιχαηλίδου και η ίδια διευκρινίζει:

"Πώς μπορεί κανείς να αποφύγει την διακειμενικότητα; Άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο εμφανής, είναι πάντα παρούσα. Σε κάποια από τα δικά μου έργα, όπως για παράδειγμα στο «περπατώ εις το δάσος»  οι αναφορές σε κάποια πολύ γνωστά κλασσικά παραμύθια και η αναγνώριση τους από τους αναγνώστες ή τους θεατές, αποτελεί προϋπόθεση για τη λειτουργία των  ανατροπών, του χιούμορ και για της επικοινωνίας του έργου και των ηρώων με το κοινό. Το ίδιο ισχύει και για το «όνειρο του Ρο» καθώς και για την «Τζιτζιμιτζιχοτζιριά».

Στην Ιζαντόρα Ντακ υπάρχουν αυτούσια τμήματα από αγαπημένες ιστορίες με ήρωες πουλιά. Πουλιά που έχουν υποφέρει και που μέσα από κινδύνους, αγώνες και απογοητεύσεις κατάφεραν να έρθουν πιο κοντά στον εαυτό τους, να γίνουν σοφότερα, ν’ αγαπήσουν και ν’ αγαπηθούν.

Οι περιπέτειες των άλλων μας βοηθάνε να φωτίσουμε κάτι από τον εαυτό μας και να κατανοήσουμε καλύτερα τον κόσμο.  Να νοιώσουμε πως δεν είμαστε οι μόνοι πονεμένοι, οι μόνοι άτυχοι, οι μόνοι πληγωμένοι. Κι ότι ο πόνος μπορεί ν’ ανοίξει δρόμους προς την χαρά, την αποδοχή, την κατανόηση, τη συγχώρεση."

Πρωτότυπο θέμα, γλαφυρές περιγραφές κα έμμετροι στίχοι συνθέτουν την ιδιαίτερη αυτή ιστορία. Η συγγραφέας πλάθει μια εαίσθητη αλλά γεμάτη εσωτερική δύναμη, αντισυμβατική ηρωίδα που αναζητά χώρο και τόπο για να εκφραστεί, όπως ακριβώς και η χορεύτρια Ιζαντόρα Ντάνκαν από την οποία εμπνεύστηκε. Είναι μια ιστορία για την αυτογνωσία και την προσωπική ταυτότητα, εμπνευσμένη από το οδοιπορικό μιας χορεύτριας που αμφισβητήθηκε αλλά τελικά επηρρέασε κι έδωσε μια άλλη πνοή στην τέχνη του χορού παγκοσμίως.

Για την εικονογράφηση του βιβλίου, ό,τι κι αν ειπωθεί θα είναι λίγο! Ο Απόστολος Βέττας έχει δημιουργήσει μαγευτικά έργα τέχνης στις σελίδες αυτού του βιβλίου! Μια πολύχρωμη πολιτεία πουλιών ξεδιπλώνεται μαγικά στα μάτια του αναγνώστη συνδυάζοντας τον ρεαλισμό και τη φαντασία, το ονειρικό και το πραγματικό, όπως άλλωστε και το κείμενο. Κύκνοι, πάπιες, γλάροι, κότσυφες και αηδόνια κινούνται στο ρυθμό του κειμένου και συχνά τον υπερβαίνουν. Ακόμα και τα εσώφυλλα μοιάζουν με προσχέδια έργων τέχνης! Σκίτσα χορευτών, αλλά και χορευτών-πουλιών σε αέναη κίνηση εισάγουν τον αναγνώστη στον αφηγηματικό κόσμο που με έντεχνο τρόπο έπλασε η συγγραφέας.

Στο βιβλίο ο αναγνώστης θα βρει στοιχεία για την ξυπόλιτη χορεύτρια Ιζαντόρα Ντάνκαν.Πρόκειται για μια εξαιρετικά επιμελημένη και προσεγμένη έκδοση απο τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο που αξίζει να διαβάσει κανείς!

Η Μαίρη Μπιρμπίλη είναι Νηπιαγωγός γενικής και ειδικής αγωγής σε δημόσιο νηπιαγωγείο της Ανατολικής Αττικής. 

Πηγή: elniplex.com