ΖΑΖΑ

Βρέθηκα κάτω από τρενάκια και μολυβένια στρατιωτάκια και κούκλες και πατίνια. […] 

Κι έμεινα κι εγώ εκεί, με τα κουζινικά και τα παιχνίδια τα κουρδιστά, για να φυλάω τα μυστικά. Ναι, εμείς ήμασταν οι φύλακες, εμείς φυλάξαμε τα μυστικά.

Η Ζάζα, ο Όττο, η Κολέτ, το Βουμβούμ… Τα παιχνίδια των παιδιών -η κλωστή που τα συνέδεε με την παλιά τους ζωή- διηγούνται την ιστορία τους. 

Ένα βιβλίο για την ελπίδα και τη μνήμη, για το «Ποτέ ξανά».

ΚΡΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ, ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ & ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ 2022 (ΕΚΔΟΣΕΙΣ 2021)

ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΥΣΗΣ

Το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου απονέμεται στο βιβλίο της Αργυρώς Πιπίνη  με τίτλο Ζάζα (εικονογράφηση Πέτρος Μπουλούμπασης), εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.

Το θέμα του βιβλίου είναι ένα θέμα οδυνηρό εφόσον αναφέρεται στο Ολοκαύτωμα. Η κεντρική ηρωίδα και αφηγήτρια, Ζάζα, είναι μία κούκλα που συνόδευσε την μικρή Εστρέα σε κάποιο στρατόπεδο συγκέντρωσης και στη συνέχεια την αποχωρίστηκε και στοιβάχτηκε μαζί με τόνους παιχνιδιών στο στρατόπεδο. Σε πρώτο πρόσωπο και σε τόνο ομιλητικό η Ζάζα περιγράφει στιγμιότυπα από τη ζοφερή ατμόσφαιρα του στρατοπέδου. Τώρα, εκτίθεται μαζί με άλλα παιχνίδια σε κάποιο μουσείο και μια μέρα συναντά την Εστρέα, μία γριά πλέον γυναίκα που έχει έλθει με τα εγγόνια της να επισκεφθεί το μουσείο.

Είναι μία σχετικά πρόσφατη εξέλιξη της λογοτεχνίας για μικρά παιδιά το ότι στρέφεται σε θέματα που κάποτε θεωρούνταν «ακατάλληλα» για τέτοιας  ηλικίας αναγνώστες, ακριβώς επειδή ήταν οδυνηρά. Το στοίχημα σ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι η διαχείριση του θέματος να είναι κατάλληλη για την ηλικία/εμπειρία/ευαισθησία των αναγνωστών και το βιβλίο κερδίζει αυτό το στοίχημα. Διότι, πετυχαίνει να μεταφέρει το θέμα του Ολοκαυτώματος στα μικρά παιδιά έτσι ώστε να τα ενημερώσει και να τα συγκινήσει χωρίς να τα σοκάρει. Επιλέγει, σοφά, μια ομοδιηγητική αφήγηση και εμπλέκει συναισθηματικά τα παιδιά-αναγνώστες που είναι ακόμη προσκολλημένα  στα παιχνίδια τους. Αξιοποιεί μία γλώσσα απλή, παιδικότροπη, «προφορική», που αποτυπώνει τα θλιβερά γεγονότα που περιγράφει χωρίς να γίνεται μελοδραματική.  Συνολικά, η συγγραφέας με τη βοήθεια και των εξαιρετικών εικόνων που συνοδεύουν την ιστορία της, πετυχαίνει να εκφράσει το ελπιδοφόρο μήνυμα του «ποτέ ξανά» με τρόπο υποβλητικό, συγκινησιακά φορτισμένο, αλλά όχι επιβλητικό και βεβιασμένο.

Για το βιβλίο έγραψαν: 

- Πέπη Νικολοπούλου, elculture.gr

- Απόστολος Πάππος, Elniplex

- Αγαπημένα Παιδικά Βιβλία

- Κατερίνα Ζαμαρία, Η Αυγή

- Πελιώ Παπαδιά, Ταλκ

- Ζωή Κοσκινίδου, Κόκκινη Αλεπού

- Απόστολος Πάππος, Elniplex

- Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου, Bookpress

- Κωνσταντίνα Αρμενιάκου, Kosvoice

- Γεωργία Καραντώνα, Fractal

- Πέπη Νικολοπούλου, elculture.gr (2)